25 Eylül 2024 Konferans bildirisi Açık Erişim

Fayıka Göktepe

JSON

{
  "conceptdoi": "10.48623/aperta.285918", 
  "conceptrecid": "285918", 
  "created": "2025-05-12T05:43:44.731970+00:00", 
  "doi": "10.48623/aperta.285919", 
  "files": [
    {
      "bucket": "c1a014af-c39c-4836-a302-cd8749eb3335", 
      "checksum": "md5:eae37d07b7de4cbfd4b9aacd6aff697f", 
      "key": "Engelsiz Eri\u015fim Kapsam\u0131nda Kolay T\u00fcrk\u00e7enin Web Sitelerinde Yer Almas\u0131n\u0131n \u00d6nemi.pdf", 
      "links": {
        "self": "https://aperta.ulakbim.gov.tr/api/files/c1a014af-c39c-4836-a302-cd8749eb3335/Engelsiz%20Eri%C5%9Fim%20Kapsam%C4%B1nda%20Kolay%20T%C3%BCrk%C3%A7enin%20Web%20Sitelerinde%20Yer%20Almas%C4%B1n%C4%B1n%20%C3%96nemi.pdf"
      }, 
      "size": 1791421, 
      "type": "pdf"
    }
  ], 
  "id": 285919, 
  "links": {
    "badge": "https://aperta.ulakbim.gov.tr/badge/doi/10.48623/aperta.285919.svg", 
    "bucket": "https://aperta.ulakbim.gov.tr/api/files/c1a014af-c39c-4836-a302-cd8749eb3335", 
    "conceptbadge": "https://aperta.ulakbim.gov.tr/badge/doi/10.48623/aperta.285918.svg", 
    "conceptdoi": "https://doi.org/10.48623/aperta.285918", 
    "doi": "https://doi.org/10.48623/aperta.285919", 
    "html": "https://aperta.ulakbim.gov.tr/record/285919", 
    "latest": "https://aperta.ulakbim.gov.tr/api/records/285919", 
    "latest_html": "https://aperta.ulakbim.gov.tr/record/285919"
  }, 
  "metadata": {
    "access_right": "open", 
    "access_right_category": "success", 
    "creators": [
      {
        "affiliation": "Marmara \u00dcniversitesi", 
        "name": "Fay\u0131ka G\u00f6ktepe", 
        "orcid": "0000-0001-8532-5258"
      }
    ], 
    "description": "<p>G&uuml;n&uuml;m&uuml;zde bilgiye eri\u015fim t&uuml;m d&uuml;nyada oldu\u011fu gibi &uuml;lkemizde de her bireyin temel hakk\u0131d\u0131r. Engelli haklar\u0131 &ouml;zellikle de BM Engelli Haklar\u0131na \u0130li\u015fkin S&ouml;zle\u015fme&rsquo;de, 5378 say\u0131l\u0131 Engelliler Hakk\u0131nda Kanun&rsquo;da, 2030 Engelsiz Vizyon Belgesi&rsquo;nde ve onun uygulama arac\u0131 olan Engelli Haklar\u0131 Ulusal Eylem Plan\u0131&rsquo;nda d&uuml;zenlenmi\u015ftir. Dolay\u0131s\u0131yla &uuml;lkemizde engellilerin hayat\u0131n\u0131 kolayla\u015ft\u0131racak dahiliyet&ccedil;i &ccedil;al\u0131\u015fmalar ve uygulamalar son d&ouml;nemlerde ivme kazanm\u0131\u015ft\u0131r. Ancak engelsiz ileti\u015fim ve eri\u015fim kapsam\u0131nda y&uuml;r&uuml;t&uuml;len &ccedil;al\u0131\u015fmalar ve uygulamalarda orta ve hafif zihinsel engelli grubu veya bili\u015fsel k\u0131s\u0131tl\u0131l\u0131\u011f\u0131 olan bireyler, bilgiye eri\u015fim konusunda &ouml;zellikle dijital medyaya eri\u015fimleri ba\u011flam\u0131nda ihmal edilmektedirler. Y&uuml;r&uuml;me engelli bir birey i&ccedil;in merdivenler nas\u0131l bir engel te\u015fkil ediyorsa, bili\u015fsel k\u0131s\u0131tl\u0131l\u0131\u011f\u0131 olan insanlar i&ccedil;in de dilin kendisi bir engeldir; bu nedenle dijital mecralarda standart dili anlamakta zorland\u0131klar\u0131 i&ccedil;in temel hak olarak betimlenen bilgiye eri\u015fim, onlar i&ccedil;in ge&ccedil;erlili\u011fini yitirmektedir. Bu kitlenin bilgiye eri\u015fmesi i&ccedil;in yurtd\u0131\u015f\u0131nda uzun y\u0131llard\u0131r Kolay Dil (Easy Language) &ccedil;al\u0131\u015fmalar\u0131 ve uygulamalar\u0131 y&uuml;r&uuml;t&uuml;lmektedir ve bir&ccedil;ok &uuml;lke bu konuda &ouml;nemli ilerlemeler kaydetmi\u015ftir. Kolay Dil, standart dilde sunulan bilgilerin daha kolay anla\u015f\u0131lmas\u0131 i&ccedil;in her &uuml;lkenin kendi dilinde geli\u015ftirdi\u011fi bir dil varyasyonudur. Bu ba\u011flamda standart dilde yaz\u0131lm\u0131\u015f metinler belli kural veya ilkeler do\u011frultusunda dil i&ccedil;i &ccedil;eviri yapmak suretiyle Kolay Dile aktar\u0131lmakta ve orta ve hafif d&uuml;zeyde zihinsel engelliler ve bili\u015fsel k\u0131s\u0131tlar\u0131 olan bireyler i&ccedil;in daha anla\u015f\u0131l\u0131r hale getirilerek onlar\u0131n bilgiye eri\u015fimesi sa\u011flanmakta, dolay\u0131s\u0131yla da ihtiya&ccedil; sahibi bireylerin topluma kat\u0131l\u0131mlar\u0131 bu yolla te\u015fvik edilmektedir. Bir &ccedil;ok AB &uuml;lkesi ve &ouml;zellikle Almanya mevzuat gere\u011fi t&uuml;m kamu kurum ve kurulu\u015flar\u0131n\u0131n web sitelerini Kolay Dilde sunmalar\u0131n\u0131 zorunlu k\u0131lmaktad\u0131r. Bilgiye eri\u015fimi temel hak olarak kabul eden Almanya, s&ouml;z konusu kitlenin kamu hizmetlerine ve bilgilere e\u015fit \u015fartlarda eri\u015fimini sa\u011flamak amac\u0131yla Kolay Dil kullan\u0131m\u0131 &uuml;zerinde durmaktad\u0131r. Almanya bu nedenle web sitelerinde standart dile ek bir uygulama olarak Kolay Dil se&ccedil;ene\u011fi sunmas\u0131yla iyi bir &ouml;rnek olarak kabul edilmektedir. &Uuml;lkemizde T&uuml;rk&ccedil;e Kolay Dil/ Kolay T&uuml;rk&ccedil;e &ccedil;al\u0131\u015fmalar\u0131 yeni ba\u015flam\u0131\u015f ve engelsiz eri\u015fim kapsam\u0131nda hala &ouml;nemli eksiklikler mevcuttur. Bu durum da orta ve hafif d&uuml;zeyde zihinsel engelli bireyler ile bili\u015fsel k\u0131s\u0131tl\u0131l\u0131\u011f\u0131 bulunan bireylerin bilgiye eri\u015fimlerinde engellerin devam etmesine neden olmaktad\u0131r. Dijital medya g&uuml;n&uuml;m&uuml;zde en yayg\u0131n olarak kullan\u0131lan bilgiye eri\u015fim arac\u0131d\u0131r; bu nedenle dijital mecralar\u0131n bili\u015fsel engelleri olan bireyler i&ccedil;in de kullan\u0131c\u0131 odakl\u0131 olmas\u0131 ve Kolay Dilde de sunulmas\u0131 &ouml;nem arz etmektdir. Aksi takdirde, bu bireylerin topluma kat\u0131l\u0131mlar\u0131 s\u0131n\u0131rl\u0131 kalmaktad\u0131r. Bu nedenle &ccedil;al\u0131\u015fman\u0131n amac\u0131 T&uuml;rkiye&rsquo;de web site &ouml;rneklerinden yola &ccedil;\u0131karak Kolay Dilin &ouml;nemini vurgulamak ve Kolay T&uuml;rk&ccedil;e uygulamalar\u0131n\u0131n &ouml;rnek uygulama &uuml;zerinden g&ouml;stererek web sitelerinde yer almas\u0131n\u0131 te\u015fvik etmektir. Engelsiz ileti\u015fim toplumsal kat\u0131l\u0131m\u0131n ve bilgiye eri\u015fimin sa\u011flanmas\u0131nda temel bir unsurdur ve bu kapsamda Kolay T&uuml;rk&ccedil;e uygulamalar\u0131n\u0131n web sitelerinde yer almas\u0131, bili\u015fsel engelleri olan bireylerin bilgiye eri\u015fimini kolayla\u015ft\u0131rmakta ve onlar\u0131n topluma aktif kat\u0131l\u0131m\u0131n\u0131 desteklemektedir. tut</p>", 
    "doi": "10.48623/aperta.285919", 
    "has_grant": true, 
    "keywords": [
      "Kolay Dil, eri\u015febilirlik, engelsiz ileti\u015fim ve etkile\u015fim, web siteleri"
    ], 
    "language": "tur", 
    "license": {
      "id": "cc-by-sa"
    }, 
    "publication_date": "2024-09-25", 
    "related_identifiers": [
      {
        "identifier": "10.48623/aperta.285918", 
        "relation": "isVersionOf", 
        "scheme": "doi"
      }
    ], 
    "relations": {
      "version": [
        {
          "count": 1, 
          "index": 0, 
          "is_last": true, 
          "last_child": {
            "pid_type": "recid", 
            "pid_value": "285919"
          }, 
          "parent": {
            "pid_type": "recid", 
            "pid_value": "285918"
          }
        }
      ]
    }, 
    "resource_type": {
      "subtype": "conferencepaper", 
      "title": "Konferans bildirisi", 
      "type": "publication"
    }, 
    "science_branches": [
      "Sosyal ve Be\u015feri Bilimler > Dil ve Edebiyat > M\u00fctercim-Terc\u00fcmanl\u0131k"
    ], 
    "title": "Engelsiz Eri\u015fim Kapsam\u0131nda Kolay T\u00fcrk\u00e7enin Web Sitelerinde Yer Almas\u0131n\u0131n \u00d6nemi", 
    "tubitak_grants": [
      {
        "program": "DIGER", 
        "project_number": "123K021", 
        "workgroup": "SOBAG"
      }
    ]
  }, 
  "owners": [
    2805
  ], 
  "revision": 1, 
  "stats": {
    "downloads": 0.0, 
    "unique_downloads": 0.0, 
    "unique_views": 0.0, 
    "version_downloads": 0.0, 
    "version_unique_downloads": 0.0, 
    "version_unique_views": 0.0, 
    "version_views": 0.0, 
    "version_volume": 0.0, 
    "views": 0.0, 
    "volume": 0.0
  }, 
  "updated": "2025-05-12T05:43:44.779975+00:00"
}