25 Eylül 2024 Konferans bildirisi Açık Erişim

Fayıka Göktepe

Citation Style Language JSON

{
  "URL": "https://aperta.ulakbim.gov.tr/record/285919", 
  "abstract": "<p>G&uuml;n&uuml;m&uuml;zde bilgiye eri\u015fim t&uuml;m d&uuml;nyada oldu\u011fu gibi &uuml;lkemizde de her bireyin temel hakk\u0131d\u0131r. Engelli haklar\u0131 &ouml;zellikle de BM Engelli Haklar\u0131na \u0130li\u015fkin S&ouml;zle\u015fme&rsquo;de, 5378 say\u0131l\u0131 Engelliler Hakk\u0131nda Kanun&rsquo;da, 2030 Engelsiz Vizyon Belgesi&rsquo;nde ve onun uygulama arac\u0131 olan Engelli Haklar\u0131 Ulusal Eylem Plan\u0131&rsquo;nda d&uuml;zenlenmi\u015ftir. Dolay\u0131s\u0131yla &uuml;lkemizde engellilerin hayat\u0131n\u0131 kolayla\u015ft\u0131racak dahiliyet&ccedil;i &ccedil;al\u0131\u015fmalar ve uygulamalar son d&ouml;nemlerde ivme kazanm\u0131\u015ft\u0131r. Ancak engelsiz ileti\u015fim ve eri\u015fim kapsam\u0131nda y&uuml;r&uuml;t&uuml;len &ccedil;al\u0131\u015fmalar ve uygulamalarda orta ve hafif zihinsel engelli grubu veya bili\u015fsel k\u0131s\u0131tl\u0131l\u0131\u011f\u0131 olan bireyler, bilgiye eri\u015fim konusunda &ouml;zellikle dijital medyaya eri\u015fimleri ba\u011flam\u0131nda ihmal edilmektedirler. Y&uuml;r&uuml;me engelli bir birey i&ccedil;in merdivenler nas\u0131l bir engel te\u015fkil ediyorsa, bili\u015fsel k\u0131s\u0131tl\u0131l\u0131\u011f\u0131 olan insanlar i&ccedil;in de dilin kendisi bir engeldir; bu nedenle dijital mecralarda standart dili anlamakta zorland\u0131klar\u0131 i&ccedil;in temel hak olarak betimlenen bilgiye eri\u015fim, onlar i&ccedil;in ge&ccedil;erlili\u011fini yitirmektedir. Bu kitlenin bilgiye eri\u015fmesi i&ccedil;in yurtd\u0131\u015f\u0131nda uzun y\u0131llard\u0131r Kolay Dil (Easy Language) &ccedil;al\u0131\u015fmalar\u0131 ve uygulamalar\u0131 y&uuml;r&uuml;t&uuml;lmektedir ve bir&ccedil;ok &uuml;lke bu konuda &ouml;nemli ilerlemeler kaydetmi\u015ftir. Kolay Dil, standart dilde sunulan bilgilerin daha kolay anla\u015f\u0131lmas\u0131 i&ccedil;in her &uuml;lkenin kendi dilinde geli\u015ftirdi\u011fi bir dil varyasyonudur. Bu ba\u011flamda standart dilde yaz\u0131lm\u0131\u015f metinler belli kural veya ilkeler do\u011frultusunda dil i&ccedil;i &ccedil;eviri yapmak suretiyle Kolay Dile aktar\u0131lmakta ve orta ve hafif d&uuml;zeyde zihinsel engelliler ve bili\u015fsel k\u0131s\u0131tlar\u0131 olan bireyler i&ccedil;in daha anla\u015f\u0131l\u0131r hale getirilerek onlar\u0131n bilgiye eri\u015fimesi sa\u011flanmakta, dolay\u0131s\u0131yla da ihtiya&ccedil; sahibi bireylerin topluma kat\u0131l\u0131mlar\u0131 bu yolla te\u015fvik edilmektedir. Bir &ccedil;ok AB &uuml;lkesi ve &ouml;zellikle Almanya mevzuat gere\u011fi t&uuml;m kamu kurum ve kurulu\u015flar\u0131n\u0131n web sitelerini Kolay Dilde sunmalar\u0131n\u0131 zorunlu k\u0131lmaktad\u0131r. Bilgiye eri\u015fimi temel hak olarak kabul eden Almanya, s&ouml;z konusu kitlenin kamu hizmetlerine ve bilgilere e\u015fit \u015fartlarda eri\u015fimini sa\u011flamak amac\u0131yla Kolay Dil kullan\u0131m\u0131 &uuml;zerinde durmaktad\u0131r. Almanya bu nedenle web sitelerinde standart dile ek bir uygulama olarak Kolay Dil se&ccedil;ene\u011fi sunmas\u0131yla iyi bir &ouml;rnek olarak kabul edilmektedir. &Uuml;lkemizde T&uuml;rk&ccedil;e Kolay Dil/ Kolay T&uuml;rk&ccedil;e &ccedil;al\u0131\u015fmalar\u0131 yeni ba\u015flam\u0131\u015f ve engelsiz eri\u015fim kapsam\u0131nda hala &ouml;nemli eksiklikler mevcuttur. Bu durum da orta ve hafif d&uuml;zeyde zihinsel engelli bireyler ile bili\u015fsel k\u0131s\u0131tl\u0131l\u0131\u011f\u0131 bulunan bireylerin bilgiye eri\u015fimlerinde engellerin devam etmesine neden olmaktad\u0131r. Dijital medya g&uuml;n&uuml;m&uuml;zde en yayg\u0131n olarak kullan\u0131lan bilgiye eri\u015fim arac\u0131d\u0131r; bu nedenle dijital mecralar\u0131n bili\u015fsel engelleri olan bireyler i&ccedil;in de kullan\u0131c\u0131 odakl\u0131 olmas\u0131 ve Kolay Dilde de sunulmas\u0131 &ouml;nem arz etmektdir. Aksi takdirde, bu bireylerin topluma kat\u0131l\u0131mlar\u0131 s\u0131n\u0131rl\u0131 kalmaktad\u0131r. Bu nedenle &ccedil;al\u0131\u015fman\u0131n amac\u0131 T&uuml;rkiye&rsquo;de web site &ouml;rneklerinden yola &ccedil;\u0131karak Kolay Dilin &ouml;nemini vurgulamak ve Kolay T&uuml;rk&ccedil;e uygulamalar\u0131n\u0131n &ouml;rnek uygulama &uuml;zerinden g&ouml;stererek web sitelerinde yer almas\u0131n\u0131 te\u015fvik etmektir. Engelsiz ileti\u015fim toplumsal kat\u0131l\u0131m\u0131n ve bilgiye eri\u015fimin sa\u011flanmas\u0131nda temel bir unsurdur ve bu kapsamda Kolay T&uuml;rk&ccedil;e uygulamalar\u0131n\u0131n web sitelerinde yer almas\u0131, bili\u015fsel engelleri olan bireylerin bilgiye eri\u015fimini kolayla\u015ft\u0131rmakta ve onlar\u0131n topluma aktif kat\u0131l\u0131m\u0131n\u0131 desteklemektedir. tut</p>", 
  "author": [
    {
      "family": "Fay\u0131ka G\u00f6ktepe"
    }
  ], 
  "id": "285919", 
  "issued": {
    "date-parts": [
      [
        2024, 
        9, 
        25
      ]
    ]
  }, 
  "language": "tur", 
  "title": "Engelsiz Eri\u015fim Kapsam\u0131nda Kolay T\u00fcrk\u00e7enin Web Sitelerinde Yer Almas\u0131n\u0131n \u00d6nemi", 
  "type": "paper-conference"
}