15 Temmuz 2011 Proje çıktısı Açık Erişim

Barış Salihoğlu; Bettina Fach Salihoğlu; Temel Oğuz

JSON

{
  "conceptdoi": "10.48623/aperta.263042", 
  "conceptrecid": "263042", 
  "created": "2023-09-14T13:42:20.168231+00:00", 
  "doi": "10.48623/aperta.263043", 
  "files": [
    {
      "bucket": "5983ef89-9a9f-4b69-8fd3-bfcd624df051", 
      "checksum": "md5:716c2f3c7af592da6cb3e5f82fdf0d17", 
      "key": "TVRFMk9EZzQ.pdf", 
      "links": {
        "self": "https://aperta.ulakbim.gov.tr/api/files/5983ef89-9a9f-4b69-8fd3-bfcd624df051/TVRFMk9EZzQ.pdf"
      }, 
      "size": 22208931, 
      "type": "pdf"
    }
  ], 
  "id": 263043, 
  "links": {
    "badge": "https://aperta.ulakbim.gov.tr/badge/doi/10.48623/aperta.263043.svg", 
    "bucket": "https://aperta.ulakbim.gov.tr/api/files/5983ef89-9a9f-4b69-8fd3-bfcd624df051", 
    "conceptbadge": "https://aperta.ulakbim.gov.tr/badge/doi/10.48623/aperta.263042.svg", 
    "conceptdoi": "https://doi.org/10.48623/aperta.263042", 
    "doi": "https://doi.org/10.48623/aperta.263043", 
    "html": "https://aperta.ulakbim.gov.tr/record/263043", 
    "latest": "https://aperta.ulakbim.gov.tr/api/records/263043", 
    "latest_html": "https://aperta.ulakbim.gov.tr/record/263043"
  }, 
  "metadata": {
    "access_right": "open", 
    "access_right_category": "success", 
    "communities": [
      {
        "id": "cbs"
      }
    ], 
    "creators": [
      {
        "affiliation": "Orta Do\u011fu Teknik \u00dcniversitesi", 
        "name": "Bar\u0131\u015f Saliho\u011flu", 
        "orcid": "0000-0002-7510-7713"
      }, 
      {
        "affiliation": "Orta Do\u011fu Teknik \u00dcniversitesi", 
        "name": "Bettina Fach Saliho\u011flu", 
        "orcid": "0000-0003-4688-1918"
      }, 
      {
        "affiliation": "Orta Do\u011fu Teknik \u00dcniversitesi", 
        "name": "Temel O\u011fuz"
      }
    ], 
    "description": "<p>Projedeki temel yakla\u015f\u0131m, ge&ccedil;mi\u015fteki Ege ve Karadeniz iklim-deniz etkile\u015fimlerinin ayd\u0131nlat\u0131lmas\u0131, atmosfer ve deniz sistemlerinin &ouml;nemli de\u011fi\u015fkenliklerinin saptanmas\u0131, yeterli istatistik&icirc; veri bulunanlar\u0131n ne kadar d&uuml;zenli veya d&uuml;zensiz olduklar\u0131n\u0131n tespiti ve farkl\u0131 iklim ko\u015fullar\u0131ndaki sistem &ouml;zelliklerinin model sim&uuml;lasyonlar\u0131yla belirlenmesidir. \u0130ki y\u0131l s&uuml;ren proje kapsam\u0131nda O\u011fuz ve di\u011f. (2006) ile Kazmin ve Zatsepin (2007)&rsquo;nin &ccedil;al\u0131\u015fmalar\u0131 ve daha &ouml;nce konunun baz\u0131 detaylar\u0131 &uuml;zerinde ger&ccedil;ekle\u015ftirilen &ccedil;al\u0131\u015fmalar &ccedil;er&ccedil;evesinde Karadeniz ve Ege Denizi i&ccedil;in deniz-atmosfer-iklim etkile\u015fimlerini kapsaml\u0131 olarak a&ccedil;\u0131klamaya y&ouml;nelik bulgu analizlerine ve matematiksel model sim&uuml;lasyonlar\u0131na dayal\u0131 &ccedil;al\u0131\u015fmalar ger&ccedil;ekle\u015ftirilmi\u015ftir. Projenin &ouml;zg&uuml;n de\u011feri, son y\u0131llarda a&ccedil;\u0131k&ccedil;a ortaya &ccedil;\u0131kan iklim de\u011fi\u015fiklikleri ve bunlar\u0131n denizlerimiz &uuml;zerindeki etkilerine y&ouml;nelik ara\u015ft\u0131rmalara ivme kazand\u0131rmas\u0131 ve konunun \u015fimdiye kadar b&uuml;y&uuml;k &ouml;l&ccedil;&uuml;de ihmal edilen bilimsel bir zemine oturtulmas\u0131na katk\u0131da bulunmas\u0131d\u0131r. &Ouml;zetle, Ege Denizi&rsquo;nde yap\u0131lan veri analizlerinin &ouml;nemli sonu&ccedil;lar\u0131ndan biri yak\u0131n d&ouml;nemde g&ouml;zlenen su s\u0131cakl\u0131\u011f\u0131 art\u0131\u015f\u0131yla birlikte artan yeni yabanc\u0131 t&uuml;r giri\u015fidir. Yabanc\u0131 t&uuml;rlerin giri\u015findeki y\u0131llar aras\u0131 de\u011fi\u015fimler s\u0131cakl\u0131k art\u0131\u015f\u0131yla paraleldir. Karadeniz&rsquo;de birlikte y&uuml;r&uuml;t&uuml;len veri ve model analizleri sonu&ccedil;lar\u0131 1992-1993 y\u0131llar\u0131ndaki karasal k&ouml;kenli besin tuzu girdisindeki azalma ve iklimsel so\u011fumayla Karadeniz sisteminin istenmeyen diren&ccedil;li, az &uuml;retken bir evreye girmi\u015f oldu\u011funu g&ouml;stermektedir. Bu evre, d&uuml;nyadaki deniz ekosistemleri aras\u0131nda g&ouml;sterilebilecek en k&ouml;t&uuml; &ouml;rneklerden biri olarak; deniz analar\u0131n\u0131n bask\u0131n oldu\u011fu, ekotrofik olarak yetersiz ve kayda de\u011fer bal\u0131k pop&uuml;lasyonu i&ccedil;ermeyen bir besin a\u011f\u0131 olu\u015fumunu desteklemektedir. G&uuml;n&uuml;m&uuml;zde bilimin ve politikan\u0131n ana meselelerinden birisi yabanc\u0131 t&uuml;r ve &ouml;zellikle deniz anas\u0131n\u0131n etkiledi\u011fi bu sistemleri bal\u0131k bask\u0131n hale d&ouml;n&uuml;\u015ft&uuml;rebilmek i&ccedil;in yollar bulmaya &ccedil;al\u0131\u015fmak olmal\u0131d\u0131r.</p>", 
    "doi": "10.48623/aperta.263043", 
    "has_grant": true, 
    "keywords": [
      "Karadeniz, Ege Denizi, Ekosistem, \u0130klim De\u011fi\u015fikli\u011fi"
    ], 
    "language": "tur", 
    "license": {
      "id": "cc-by-nc-4.0"
    }, 
    "notes": "T\u00dcB\u0130TAK \u00c7AYDAG Grubu taraf\u0131ndan T\u00dcB\u0130TAK-Rusya Temel Ara\u015ft\u0131rmalar Vakf\u0131 (RFBR) i\u015fbirli\u011fi program\u0131 \u00e7er\u00e7evesinde desteklenen 108Y114 nolu projenin amac\u0131 Karadeniz ve Ege Denizi iklim-deniz ili\u015fkilerinin ge\u00e7mi\u015fteki (on y\u0131llar mertebesindeki) etkile\u015fimlerinin eldeki bulgular yard\u0131m\u0131 ile ayd\u0131nlat\u0131lmas\u0131 ve ayr\u0131ca farkl\u0131 iklim ko\u015fullar\u0131 alt\u0131ndaki Karadeniz hidrodinamik ve ekosistem \u00f6zelliklerinin model sim\u00fclasyonlar\u0131 ile belirlenmesidir. Proje \u00f6zellikle son y\u0131llarda \u00f6nem kazanan iklim de\u011fi\u015fiklikleri ve bunlar\u0131n \u00fclkemizi \u00e7evreleyen denizlerimiz \u00fczerindeki etkilerine y\u00f6nelik ara\u015ft\u0131rmalara bir ivme kazand\u0131rmas\u0131na katk\u0131da bulunmu\u015ftur.", 
    "publication_date": "2011-07-15", 
    "related_identifiers": [
      {
        "identifier": "10.48623/aperta.263042", 
        "relation": "isVersionOf", 
        "scheme": "doi"
      }
    ], 
    "relations": {
      "version": [
        {
          "count": 1, 
          "index": 0, 
          "is_last": true, 
          "last_child": {
            "pid_type": "recid", 
            "pid_value": "263043"
          }, 
          "parent": {
            "pid_type": "recid", 
            "pid_value": "263042"
          }
        }
      ]
    }, 
    "resource_type": {
      "subtype": "deliverable", 
      "title": "Proje \u00e7\u0131kt\u0131s\u0131", 
      "type": "publication"
    }, 
    "science_branches": [
      "Teknik Bilimler > Atmosfer Bilimleri ve Meteoroloji M\u00fchendisli\u011fi > \u0130klim > \u0130klim De\u011fi\u015fimi ve \u0130klim Modellemesi", 
      "Teknik Bilimler > Deniz Bilimleri ve Teknolojisi", 
      "Teknik Bilimler > Deniz Bilimleri ve Teknolojisi > O\u015finografi"
    ], 
    "title": "\u0130klim De\u011fi\u015fikliklerinin Karadeniz ve Ege Denizi Ekosistemi ve Dinami\u011fine Etkileri", 
    "tubitak_grants": [
      {
        "program": "DIGER", 
        "project_number": "108Y114", 
        "workgroup": "\u00c7AYDAG"
      }
    ]
  }, 
  "owners": [
    35
  ], 
  "revision": 1, 
  "stats": {
    "downloads": 88.0, 
    "unique_downloads": 85.0, 
    "unique_views": 110.0, 
    "version_downloads": 88.0, 
    "version_unique_downloads": 85.0, 
    "version_unique_views": 110.0, 
    "version_views": 124.0, 
    "version_volume": 1954385928.0, 
    "views": 124.0, 
    "volume": 1954385928.0
  }, 
  "updated": "2023-09-14T13:42:20.228801+00:00"
}