30 Aralık 2021 Dergi makalesi Açık Erişim

Meltem YILDIZ

MARC21 XML

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<record xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim">
  <leader>00000nam##2200000uu#4500</leader>
  <datafield tag="653" ind1=" " ind2=" ">
    <subfield code="a">Türkler, Türk halkları, Yer-Su, kutsal vatan, ateş kültü, su kültü, destanlar, mitolojik hikâyeler.</subfield>
  </datafield>
  <datafield tag="909" ind1="C" ind2="O">
    <subfield code="o">oai:aperta.ulakbim.gov.tr:228297</subfield>
  </datafield>
  <datafield tag="520" ind1=" " ind2=" ">
    <subfield code="a">&lt;p&gt;Tarih boyunca &amp;ccedil;ok geniş coğrafyalara yayılarak bir&amp;ccedil;ok dinle tanışan eski T&amp;uuml;rkler, etkileşim ve tanışmalara rağmen kendi k&amp;uuml;lt&amp;uuml;r ve inan&amp;ccedil;larının temelini, ilk halini korumuşlardır. Eski T&amp;uuml;rklerin inan&amp;ccedil; sisteminin temelinde G&amp;ouml;k Tanrı vardı. Ayrıca G&amp;ouml;k Tanrı inancının yanında g&amp;ouml;ky&amp;uuml;z&amp;uuml;nde başka tanrı-ruhlar olduğuna inanmışlardır. Eski T&amp;uuml;rkler, bu anlayışın bir sonucu olarak koruyucu ruhlar olarak g&amp;ouml;rd&amp;uuml;kleri tabiat ruhlarına ayrı bir &amp;ouml;nem g&amp;ouml;stermişlerdir. &amp;Ouml;zellikle g&amp;uuml;neş, ay, yıldızlar, dağ, orman, ağa&amp;ccedil;, yer-su, taş, kaya, ateş ve atalar k&amp;uuml;lt&amp;uuml; T&amp;uuml;rkler i&amp;ccedil;in &amp;ouml;nemli k&amp;uuml;ltlerdir. Bu k&amp;uuml;ltlerin kutsallığına inanmış ve kurbanlar sunmuşlardır.&lt;/p&gt;

&lt;p&gt;Eski T&amp;uuml;rkler tabiata karşı g&amp;ouml;zlemlerinin bir sonucu olarak birtakım varlıkları kendilerinden g&amp;uuml;&amp;ccedil;l&amp;uuml; ve ulu g&amp;ouml;rm&amp;uuml;şlerdir. Bu varlıkların ise bazı gizli g&amp;uuml;&amp;ccedil;lerinin olduğuna inanılmaktaydı. Bu tabiat ruhlarını, d&amp;uuml;ş&amp;uuml;nce d&amp;uuml;nyalarında kadim &amp;lsquo;&amp;lsquo;yer-su&amp;rsquo;&amp;rsquo;lar olarak ifade etmişlerdir. Yer-Su ruhları, T&amp;uuml;rkler i&amp;ccedil;in &amp;uuml;zerinde yaşadıkları yeri koruyan ruhlar topluluğuydu. Zamanla bu d&amp;uuml;ş&amp;uuml;nce kendi i&amp;ccedil;inde bir gelişim g&amp;ouml;stererek kutsal &amp;lsquo;&amp;lsquo;vatan&amp;rsquo;&amp;rsquo; anlayışına d&amp;ouml;n&amp;uuml;şm&amp;uuml;şt&amp;uuml;r. Vatan k&amp;uuml;lt&amp;uuml;ne d&amp;ouml;n&amp;uuml;şen yer-su inancına g&amp;ouml;re h&amp;acirc;kim olunan ve korunan yer-sular bir sonraki hedef i&amp;ccedil;in yani m&amp;uuml;cadelenin başlangı&amp;ccedil; noktasıydı. Bu sebeple kutsiyet hissettikleri bu ruhlar kişileştirilmiştir ve yery&amp;uuml;z&amp;uuml;nde bazı olayları d&amp;uuml;zenlediklerine, onlardan sorumlu olduklarına inanmışlardı. Eski T&amp;uuml;rklere ait efsane, gelenek-g&amp;ouml;renek ve mitolojilere bakıldığında T&amp;uuml;rk halklarının d&amp;uuml;ş&amp;uuml;ncesinde yer-su inancının ya da k&amp;uuml;lt&amp;uuml;n&amp;uuml;n son derece &amp;ouml;nemli olduğu ortaya &amp;ccedil;ıkmaktadır. İslam &amp;ouml;ncesi T&amp;uuml;rk k&amp;uuml;lt&amp;uuml;r&amp;uuml;nde var olmak suretiyle b&amp;uuml;y&amp;uuml;k bir &amp;ouml;nem ve kutsallık taşıyıp saygı g&amp;ouml;ren yer-su inanışları, daha sonraki d&amp;ouml;nemlere de yansıyarak farklı bi&amp;ccedil;imlerde varlığını korumuştur. Bu bağlamda eski T&amp;uuml;rk inan&amp;ccedil;ları arasında b&amp;uuml;y&amp;uuml;k bir saygıya sahip olan yer-su k&amp;uuml;lt&amp;uuml;n&amp;uuml;n &amp;ouml;nemi ve detayları incelenecektir.&lt;/p&gt;</subfield>
  </datafield>
  <datafield tag="980" ind1=" " ind2=" ">
    <subfield code="a">publication</subfield>
    <subfield code="b">article</subfield>
  </datafield>
  <datafield tag="540" ind1=" " ind2=" ">
    <subfield code="a">Creative Commons Attribution-NonCommercial</subfield>
    <subfield code="u">https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/</subfield>
  </datafield>
  <datafield tag="100" ind1=" " ind2=" ">
    <subfield code="0">(orcid)0000-0002-9685-2077</subfield>
    <subfield code="a">Meltem YILDIZ</subfield>
    <subfield code="u">Turkish, English,</subfield>
  </datafield>
  <datafield tag="856" ind1="4" ind2=" ">
    <subfield code="z">md5:3294544dec7cb1fbfd323c96ee04790e</subfield>
    <subfield code="s">1780164</subfield>
    <subfield code="u">https://aperta.ulakbim.gov.trrecord/228297/files/ESKİ TÜRK TOPLULUKLARINDA YER-SU İNANCININ DESTAN VE HİKÂYELERE YANSIMALARI.pdf</subfield>
  </datafield>
  <controlfield tag="005">20230911090719.0</controlfield>
  <datafield tag="260" ind1=" " ind2=" ">
    <subfield code="c">2021-12-30</subfield>
  </datafield>
  <datafield tag="024" ind1=" " ind2=" ">
    <subfield code="a">10.5281/zenodo.6481047</subfield>
    <subfield code="2">doi</subfield>
  </datafield>
  <datafield tag="542" ind1=" " ind2=" ">
    <subfield code="l">open</subfield>
  </datafield>
  <datafield tag="245" ind1=" " ind2=" ">
    <subfield code="a">ESKİ TÜRK TOPLULUKLARINDA YER-SU İNANCININ DESTAN VE HİKÂYELERE YANSIMALARI</subfield>
  </datafield>
  <datafield tag="909" ind1="C" ind2="4">
    <subfield code="v">1</subfield>
    <subfield code="p">İNTOBA - İnsan ve Toplum Bilimleri Akademi Dergisi</subfield>
    <subfield code="c">226-239</subfield>
    <subfield code="n">2</subfield>
  </datafield>
  <datafield tag="650" ind1="1" ind2="7">
    <subfield code="a">cc-by</subfield>
    <subfield code="2">opendefinition.org</subfield>
  </datafield>
  <controlfield tag="001">228297</controlfield>
</record>