30 Aralık 2021 Dergi makalesi Açık Erişim

Meltem YILDIZ

DataCite XML

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<resource xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xmlns="http://datacite.org/schema/kernel-4" xsi:schemaLocation="http://datacite.org/schema/kernel-4 http://schema.datacite.org/meta/kernel-4.1/metadata.xsd">
  <identifier identifierType="URL">https://aperta.ulakbim.gov.tr/record/228297</identifier>
  <creators>
    <creator>
      <creatorName>Meltem YILDIZ</creatorName>
      <nameIdentifier nameIdentifierScheme="ORCID" schemeURI="http://orcid.org/">0000-0002-9685-2077</nameIdentifier>
      <affiliation>Turkish, English,</affiliation>
    </creator>
  </creators>
  <titles>
    <title>Eski̇ Türk Topluluklarinda Yer-Su İnancinin Destan Ve Hi̇kâyelere Yansimalari</title>
  </titles>
  <publisher>Aperta</publisher>
  <publicationYear>2021</publicationYear>
  <subjects>
    <subject>Türkler, Türk halkları, Yer-Su, kutsal vatan, ateş kültü, su kültü, destanlar, mitolojik hikâyeler.</subject>
  </subjects>
  <dates>
    <date dateType="Issued">2021-12-30</date>
  </dates>
  <resourceType resourceTypeGeneral="Text">Journal article</resourceType>
  <alternateIdentifiers>
    <alternateIdentifier alternateIdentifierType="url">https://aperta.ulakbim.gov.tr/record/228297</alternateIdentifier>
  </alternateIdentifiers>
  <relatedIdentifiers>
    <relatedIdentifier relatedIdentifierType="DOI" relationType="IsIdenticalTo">10.5281/zenodo.6481047</relatedIdentifier>
  </relatedIdentifiers>
  <rightsList>
    <rights rightsURI="https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/">Creative Commons Attribution-NonCommercial</rights>
    <rights rightsURI="info:eu-repo/semantics/openAccess">Open Access</rights>
  </rightsList>
  <descriptions>
    <description descriptionType="Abstract">&lt;p&gt;Tarih boyunca &amp;ccedil;ok geniş coğrafyalara yayılarak bir&amp;ccedil;ok dinle tanışan eski T&amp;uuml;rkler, etkileşim ve tanışmalara rağmen kendi k&amp;uuml;lt&amp;uuml;r ve inan&amp;ccedil;larının temelini, ilk halini korumuşlardır. Eski T&amp;uuml;rklerin inan&amp;ccedil; sisteminin temelinde G&amp;ouml;k Tanrı vardı. Ayrıca G&amp;ouml;k Tanrı inancının yanında g&amp;ouml;ky&amp;uuml;z&amp;uuml;nde başka tanrı-ruhlar olduğuna inanmışlardır. Eski T&amp;uuml;rkler, bu anlayışın bir sonucu olarak koruyucu ruhlar olarak g&amp;ouml;rd&amp;uuml;kleri tabiat ruhlarına ayrı bir &amp;ouml;nem g&amp;ouml;stermişlerdir. &amp;Ouml;zellikle g&amp;uuml;neş, ay, yıldızlar, dağ, orman, ağa&amp;ccedil;, yer-su, taş, kaya, ateş ve atalar k&amp;uuml;lt&amp;uuml; T&amp;uuml;rkler i&amp;ccedil;in &amp;ouml;nemli k&amp;uuml;ltlerdir. Bu k&amp;uuml;ltlerin kutsallığına inanmış ve kurbanlar sunmuşlardır.&lt;/p&gt;

&lt;p&gt;Eski T&amp;uuml;rkler tabiata karşı g&amp;ouml;zlemlerinin bir sonucu olarak birtakım varlıkları kendilerinden g&amp;uuml;&amp;ccedil;l&amp;uuml; ve ulu g&amp;ouml;rm&amp;uuml;şlerdir. Bu varlıkların ise bazı gizli g&amp;uuml;&amp;ccedil;lerinin olduğuna inanılmaktaydı. Bu tabiat ruhlarını, d&amp;uuml;ş&amp;uuml;nce d&amp;uuml;nyalarında kadim &amp;lsquo;&amp;lsquo;yer-su&amp;rsquo;&amp;rsquo;lar olarak ifade etmişlerdir. Yer-Su ruhları, T&amp;uuml;rkler i&amp;ccedil;in &amp;uuml;zerinde yaşadıkları yeri koruyan ruhlar topluluğuydu. Zamanla bu d&amp;uuml;ş&amp;uuml;nce kendi i&amp;ccedil;inde bir gelişim g&amp;ouml;stererek kutsal &amp;lsquo;&amp;lsquo;vatan&amp;rsquo;&amp;rsquo; anlayışına d&amp;ouml;n&amp;uuml;şm&amp;uuml;şt&amp;uuml;r. Vatan k&amp;uuml;lt&amp;uuml;ne d&amp;ouml;n&amp;uuml;şen yer-su inancına g&amp;ouml;re h&amp;acirc;kim olunan ve korunan yer-sular bir sonraki hedef i&amp;ccedil;in yani m&amp;uuml;cadelenin başlangı&amp;ccedil; noktasıydı. Bu sebeple kutsiyet hissettikleri bu ruhlar kişileştirilmiştir ve yery&amp;uuml;z&amp;uuml;nde bazı olayları d&amp;uuml;zenlediklerine, onlardan sorumlu olduklarına inanmışlardı. Eski T&amp;uuml;rklere ait efsane, gelenek-g&amp;ouml;renek ve mitolojilere bakıldığında T&amp;uuml;rk halklarının d&amp;uuml;ş&amp;uuml;ncesinde yer-su inancının ya da k&amp;uuml;lt&amp;uuml;n&amp;uuml;n son derece &amp;ouml;nemli olduğu ortaya &amp;ccedil;ıkmaktadır. İslam &amp;ouml;ncesi T&amp;uuml;rk k&amp;uuml;lt&amp;uuml;r&amp;uuml;nde var olmak suretiyle b&amp;uuml;y&amp;uuml;k bir &amp;ouml;nem ve kutsallık taşıyıp saygı g&amp;ouml;ren yer-su inanışları, daha sonraki d&amp;ouml;nemlere de yansıyarak farklı bi&amp;ccedil;imlerde varlığını korumuştur. Bu bağlamda eski T&amp;uuml;rk inan&amp;ccedil;ları arasında b&amp;uuml;y&amp;uuml;k bir saygıya sahip olan yer-su k&amp;uuml;lt&amp;uuml;n&amp;uuml;n &amp;ouml;nemi ve detayları incelenecektir.&lt;/p&gt;</description>
  </descriptions>
</resource>