30 Aralık 2021 Dergi makalesi Açık Erişim

Pınar ŞAHİN

MARC21 XML

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<record xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim">
  <leader>00000nam##2200000uu#4500</leader>
  <controlfield tag="001">228285</controlfield>
  <datafield tag="540" ind1=" " ind2=" ">
    <subfield code="a">Creative Commons Attribution-NonCommercial</subfield>
    <subfield code="u">https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/</subfield>
  </datafield>
  <datafield tag="909" ind1="C" ind2="4">
    <subfield code="v">1</subfield>
    <subfield code="p">İNTOBA - İnsan ve Toplum Bilimleri Akademi Dergisi</subfield>
    <subfield code="n">2</subfield>
    <subfield code="c">105-115</subfield>
  </datafield>
  <controlfield tag="005">20230911090737.0</controlfield>
  <datafield tag="520" ind1=" " ind2=" ">
    <subfield code="a">&lt;p&gt;Toplumsal cinsiyet rolleri, en temelde kadın ve erkek olarak ikiye ayrılır. Birey; i&amp;ccedil;inde yaşadığı topluma karşı g&amp;ouml;rev ve sorumluluğu olan, sosyal ortamda bunları yerine getiren kişidir. Sosyal ilişki ve sosyal sistemler; toplumsal temel denilen oluşum i&amp;ccedil;erisinde bir&amp;ccedil;ok unsuru i&amp;ccedil;ine alan geniş bir ortaklık b&amp;uuml;t&amp;uuml;n&amp;uuml;d&amp;uuml;r. Toplumsal yapı, g&amp;ouml;receli denge ve birliğinin yanı sıra &amp;ccedil;eşitli zıtlıklar, &amp;ccedil;atışmalar ve eşitsizlikleri de b&amp;uuml;nyesinde barındırır. Bu anlamda biyolojik olarak kadın cinsiyetine karşılık toplumsal olarak &amp;uuml;retilen &amp;lsquo;kadınlık&amp;rsquo; rol&amp;uuml;, başlıca &amp;ouml;rnek olarak varlığını s&amp;uuml;rd&amp;uuml;rmektedir.&lt;/p&gt;

&lt;p&gt;Toplumun her yaşam ve faaliyet alanında olduğu gibi m&amp;uuml;zikte de toplumsal cinsiyetin getirdiği zorunlu roller karşısında sorunlar, ayrımlar meydana geldiği g&amp;ouml;r&amp;uuml;lmektedir. M&amp;uuml;zikteki kadın olgusunun da m&amp;uuml;zikteki erkek olgusuna kıyasla daha aşılması zor ve kalıcı sorunlar halinde karşımıza &amp;ccedil;ıkmaktadır. M&amp;uuml;zik yaşam da bir ara&amp;ccedil; rol&amp;uuml; &amp;uuml;stlenmektedir. Aynı zamanda toplumlararası k&amp;uuml;lt&amp;uuml;rel bir k&amp;ouml;pr&amp;uuml; niteliği taşımaktadır. K&amp;uuml;lt&amp;uuml;r taşıyıcısı konumunda olan bir diğer olgu da halk sanat&amp;ccedil;ıları, &amp;acirc;şık ve dengbejlerdir. Bunlar halk k&amp;uuml;lt&amp;uuml;r&amp;uuml;n&amp;uuml;n sonraki kuşaklara aktarılmasında &amp;ouml;nemli bir rol oynamaktadır. Bulunduğu toplumun g&amp;ouml;r&amp;uuml;şlerini, yaşadığı olayları, gelenek g&amp;ouml;reneklerini, k&amp;uuml;lt&amp;uuml;rlerini taşıyan ve yaşatan bu bireyler i&amp;ccedil;erisinde kadın &amp;acirc;şık ve dengbejlerin rol&amp;uuml; b&amp;uuml;y&amp;uuml;kt&amp;uuml;r.&lt;/p&gt;

&lt;p&gt;İki farklı gelenek olarak g&amp;ouml;r&amp;uuml;len &amp;acirc;şıklık ve dengbej geleneği toplumsal olarak ele alındığı zaman ortak bir paydada buluştukları g&amp;ouml;r&amp;uuml;lm&amp;uuml;şt&amp;uuml;r. Dengbej geleneğine başlamadan &amp;ouml;nce de &amp;Acirc;şıklık Geleneğinde olduğu gibi belli başlı aşamalardan ge&amp;ccedil;menin gerekliliği saptanmıştır. Dengbeje başlamanın başlıca aşamaları ve &amp;ouml;nemli hususlarından bazıları ş&amp;ouml;yledir; sesin g&amp;uuml;zel olmasını engelleyecek bir sağlık sorununun bulunmaması, yaşanılan her olayı algılayıp, anlamlandıracak kadar bir biyolojik g&amp;uuml;&amp;ccedil;l&amp;uuml; hafızaya ihtiya&amp;ccedil; duyulmasıdır. Dengbejler ile &amp;acirc;şıkların toplumdaki rolleri ve g&amp;ouml;revleri hemen hemen aynıdır. İcra ortamları, ele aldıkları konularda da benzerlik g&amp;ouml;stermektedir. Dengbej icrası aslında &amp;ccedil;oğunlukla beden ve ruh arasında olduğu &amp;ouml;ng&amp;ouml;r&amp;uuml;lm&amp;uuml;şt&amp;uuml;r. Dengbej de ruh, g&amp;ouml;z ve &amp;ccedil;ok iyi bir s&amp;ouml;z sanatı kullanımı ortak şekilde &amp;ccedil;alışmaktadır. &lt;/p&gt;

&lt;p&gt;&amp;Acirc;şıklık geleneğinde olduğu gibi, dengbej geleneğinde de usta-&amp;ccedil;ırak &amp;ouml;ğrenimi mevcuttur. Burada da toplumsal kurallar ve yaşam bi&amp;ccedil;imi kaynaklı kadın dengbejciler icra ortamlarından mahrum kalmış ve kendilerini geliştiremedikleri saptanmıştır. Toplumsal cinsiyet bağlamında kadın &amp;acirc;şıklar ve kadın dengbejciler toplumun onlara y&amp;uuml;klediği roller karşısında sanatta yetersiz oldukları, bu yetersizliklerine rağmen &amp;acirc;şıklık geleneğin de ve dengbej geleneğin de kadının &amp;ouml;nemli bir yere sahip olduğu saptanmıştır.&lt;/p&gt;

&lt;p&gt;Bu &amp;ccedil;alışmada; teorik anlamda toplumsal cinsiyetin kurgulandığı kadınlık olgusu tanımlanacaktır. Ardından &amp;acirc;şıklık ve dengbejlik geleneği t&amp;uuml;m y&amp;ouml;nleri ile ele alınarak, her iki gelenekte de kadının rol&amp;uuml;ne yer verilecek; bu geleneklerin benzerlik ve farklılıkları ortaya konulacaktır.&lt;/p&gt;</subfield>
  </datafield>
  <datafield tag="245" ind1=" " ind2=" ">
    <subfield code="a">TOPLUMSAL CİNSİYET BAĞLAMINDA KADIN ÂŞIK VE DENGBEJCİLER</subfield>
  </datafield>
  <datafield tag="909" ind1="C" ind2="O">
    <subfield code="o">oai:aperta.ulakbim.gov.tr:228285</subfield>
  </datafield>
  <datafield tag="542" ind1=" " ind2=" ">
    <subfield code="l">open</subfield>
  </datafield>
  <datafield tag="100" ind1=" " ind2=" ">
    <subfield code="0">(orcid)0000-0002-4809-4179</subfield>
    <subfield code="u">Turkish, English,</subfield>
    <subfield code="a">Pınar ŞAHİN</subfield>
  </datafield>
  <datafield tag="856" ind1="4" ind2=" ">
    <subfield code="z">md5:ba4f38700cb487213a287fb85d03b1c2</subfield>
    <subfield code="s">1468083</subfield>
    <subfield code="u">https://aperta.ulakbim.gov.trrecord/228285/files/TOPLUMSAL CİNSİYET BAĞLAMINDA KADIN ÂŞIK VE DENGBEJCİLER.pdf</subfield>
  </datafield>
  <datafield tag="024" ind1=" " ind2=" ">
    <subfield code="2">doi</subfield>
    <subfield code="a">10.5281/zenodo.6481072</subfield>
  </datafield>
  <datafield tag="650" ind1="1" ind2="7">
    <subfield code="a">cc-by</subfield>
    <subfield code="2">opendefinition.org</subfield>
  </datafield>
  <datafield tag="980" ind1=" " ind2=" ">
    <subfield code="a">publication</subfield>
    <subfield code="b">article</subfield>
  </datafield>
  <datafield tag="260" ind1=" " ind2=" ">
    <subfield code="c">2021-12-30</subfield>
  </datafield>
  <datafield tag="653" ind1=" " ind2=" ">
    <subfield code="a">Toplumsal Cinsiyet, Kadın, Müzik, Âşıklık Geleneği, Dengbej.</subfield>
  </datafield>
</record>