Kitap Erişime Kapalı
Çalışan Kadının Din ve Vicdan Özgürlüğü
BEKIR, Nurhayat
JSON
{
"conceptdoi": "10.48623/aperta.252010",
"conceptrecid": "252010",
"created": "2022-10-19T13:21:15.566387+00:00",
"doi": "10.48623/aperta.252011",
"id": 252011,
"links": {
"badge": "https://aperta.ulakbim.gov.tr/badge/doi/10.48623/aperta.252011.svg",
"conceptbadge": "https://aperta.ulakbim.gov.tr/badge/doi/10.48623/aperta.252010.svg",
"conceptdoi": "https://doi.org/10.48623/aperta.252010",
"doi": "https://doi.org/10.48623/aperta.252011",
"html": "https://aperta.ulakbim.gov.tr/record/252011",
"latest": "https://aperta.ulakbim.gov.tr/api/records/252011",
"latest_html": "https://aperta.ulakbim.gov.tr/record/252011"
},
"metadata": {
"access_right": "closed",
"access_right_category": "danger",
"creators": [
{
"name": "BEKIR, Nurhayat",
"orcid": "0000-0001-5304-9279"
}
],
"description": "<p>ÖZ</p>\n\n<p>Bu çal\u0131\u015fma öncelikle Türkiye’deki kad\u0131nlar\u0131n çal\u0131\u015fma hayat\u0131na dâhil edilmesi ve ekonomik ba\u011f\u0131ms\u0131zl\u0131klar\u0131n\u0131 elde etmesi amac\u0131na küçük de olsa hizmet edebilmesi do\u011frultusunda gerçekle\u015ftirilmi\u015ftir. Kad\u0131nlar\u0131n i\u015f hayat\u0131nda din veya inanc\u0131n aç\u0131\u011fa vurulmas\u0131ndan dolay\u0131 kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131\u011f\u0131 k\u0131yafet ve e\u015fit ibadet yeri problemleri 1982 Anayasas\u0131 ile korunan din ve vicdan özgürlü\u011fü kapsam\u0131nda ele al\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r.</p>\n\n<p>Türkiye’de bu çal\u0131\u015fmay\u0131 yapman\u0131n risklerinin fark\u0131nda olmakla beraber, dünya genelinde ve Türkiye’de ço\u011fulcu, özgürlükçü mahkeme kararlar\u0131n\u0131n, uygulamalar\u0131n\u0131n gündeme gelmesi beni bu çal\u0131\u015fmay\u0131 yapmaya itti. Çal\u0131\u015fmay\u0131 tamamlad\u0131\u011f\u0131m dönemde bu hak ve özgürlü\u011fün korunmas\u0131 yolunda birçok ad\u0131m at\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 ve art\u0131k noktalanmas\u0131 gereken bir tart\u0131\u015fma oldu\u011funu dü\u015fünmü\u015ftüm. Ancak tezin yaz\u0131ld\u0131\u011f\u0131 dönemden bugüne kadar geçen zaman zarf\u0131nda hala Türkiye’de bizim için önemli olan laiklik ilkesinin tart\u0131\u015f\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 ve dünya genelinde s\u0131n\u0131rlamalar\u0131n tekrardan gündeme geldi\u011fini gördüm. Bu, dini görünürlü\u011fün s\u0131n\u0131rland\u0131r\u0131lmas\u0131 tart\u0131\u015fmas\u0131n\u0131n devam edece\u011fi anlam\u0131na geliyordu. Çal\u0131\u015fmay\u0131 tamamlad\u0131ktan sonra ortaya ç\u0131kan COVID-19 Pandemi süreci ile bu sorun bamba\u015fka bir boyuta ta\u015f\u0131nd\u0131. Dünya genelinde istihdam oranlar\u0131 ve kad\u0131nlar\u0131n istihdam\u0131 ciddi oranda dü\u015ferken dini temelde ayr\u0131mc\u0131l\u0131k, yabanc\u0131 dü\u015fmanl\u0131\u011f\u0131 artt\u0131.1 Dolay\u0131s\u0131yla çal\u0131\u015fm\u0131\u015f oldu\u011fum dezavantajl\u0131 grubun ayr\u0131mc\u0131l\u0131\u011fa u\u011frama ihtimali de artt\u0131. Türkiye özelinde hukuki anlam- da din ve vicdan özgürlü\u011fü bak\u0131m\u0131ndan kad\u0131nlar\u0131n özgürlü\u011fünü s\u0131n\u0131rlayan düzenlemeler kalkm\u0131\u015ft\u0131r. \u0130badet yeri konusunda ise yaln\u0131zca mevzuat de\u011fi\u015fikli\u011fi ile halledilebilecek olan e\u015fitlik problemi bulunmaktad\u0131r. Bu çal\u0131\u015fmada da bunlara ili\u015fkin tüm hukuki süreç verilmeye çal\u0131\u015f\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r.</p>\n\n<p>Bir devrin kapand\u0131\u011f\u0131 dü\u015fünülse de içinde ya\u015fayan herkesin tespit edebi- lece\u011fi gibi toplumda gittikçe artan bir kutupla\u015fma ortam\u0131 bulunmaktad\u0131r. Ülkede ya\u015fanan ekonomik s\u0131k\u0131nt\u0131lar bu ortam\u0131 olumsuz olarak etkilemekte- dir. Ancak toplumdaki kutupla\u015fman\u0131n bedelini yine Müslüman kad\u0131nlar ödemektedir. Kamuda serbestli\u011fin kalkmas\u0131 ve buna paralel olarak özel sek- tördeki esneklik (veya muhafazakarlar\u0131n özel sektörde hâkim olmaya ba\u015fla- mas\u0131) ile Müslüman kad\u0131nlar\u0131n görünürlü\u011fü artm\u0131\u015ft\u0131r. Bu görünürlü\u011fün artmas\u0131 ile belli bir partiye mensup olma önyarg\u0131s\u0131 ile kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya kalan bu kad\u0131nlar, özellikle kamuda i\u015fe al\u0131nd\u0131klar\u0131nda liyakatsiz olarak görülmektedir- ler. Özel sektörde ise hala profesyonel bir görüntü vermedikleri dü\u015fünüldü\u011fü için i\u015fe al\u0131nmada tercih edilmemektedirler. Hukuki olarak birtak\u0131m haklar\u0131 elde etmi\u015f olsalar da sosyolojik aç\u0131dan ba\u015fka problemler ortaya ç\u0131kmaktad\u0131r. Bu da yaln\u0131zca hukuk kural\u0131 koyman\u0131n veya bir özgürlü\u011fü hukuki olarak sa\u011flaman\u0131n her zaman yeterli olmayaca\u011f\u0131n\u0131 bize göstermektedir. Devletin pozitif yükümlülü\u011fü bu noktada önem kazanmaktad\u0131r. Kentli kad\u0131nlar gü- nümüzde sokakta dini k\u0131yafetlerinden dolay\u0131 sözlü veya fiziki sald\u0131r\u0131ya u\u011framaktad\u0131r. Bu sald\u0131r\u0131lar\u0131n en çarp\u0131c\u0131 örneklerinden biri de \u0130stanbul Teknik Üniversitesi’nde ara\u015ft\u0131rma görevlisi olan Ne\u015fe Nur Akkaya’n\u0131n Ni\u015fanta\u015f\u0131’nda bir parkta otururken u\u011frad\u0131\u011f\u0131 sözlü ve fiziksel sald\u0131r\u0131d\u0131r. Daha sonra ceza davas\u0131na da konu olan olayda Akkaya, arkada\u015f\u0131yla otururken kendisine "Ben sizden rahats\u0131z oluyorum. Gaziosmanpa\u015fa'ya gidin. Burada ya\u015fayamazs\u0131n\u0131z. Buradan gidin." denerek darp edilmi\u015ftir. Tez savunmas\u0131ndaki hocalar\u0131m\u0131n ve bu konuyla alakadar olan meslekta\u015flar\u0131m\u0131n bana sordu\u011fu soru, bu tarz k\u0131s\u0131tlamalar\u0131n tekrar gündeme gelip gelmeyece\u011fidir. Ço\u011fu uzman art\u0131k böyle bir uygulaman\u0131n gündeme gelmeyece\u011fini ifade etse de bu konuda ben maalesef olumlu bir yakla\u015f\u0131m sergileyemeyece\u011fim. Daha s\u0131k\u0131 koruyucu tedbirler al\u0131nmad\u0131kça Türkiye’de ayn\u0131 s\u0131n\u0131rlay\u0131c\u0131 yakla\u015f\u0131m\u0131n tekrar gündeme gelmesi kolay olmamakla birlikte mümkündür. Çünkü Türkiye’de özellikle kad\u0131n\u0131n dini k\u0131yafeti siyasetin gündeminden bir türlü kurtulamam\u0131\u015f ve salt bir özgürlük meselesi olamam\u0131\u015ft\u0131r. Çal\u0131\u015fan kad\u0131n\u0131n din ve vicdan özgürlü\u011füne ili\u015fkin s\u0131n\u0131rlamalara bak\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda mahkemelerin ve idare uygulamalar\u0131n\u0131n gerekçesinde dini k\u0131yafet giymeyi-sembol ta\u015f\u0131may\u0131 tercih eden kad\u0131nlar\u0131n tarafs\u0131zl\u0131k bariyerine tak\u0131ld\u0131\u011f\u0131 gözükmektedir. Temel problem, k\u0131yafetin ya da sembolün tercih edilme- sinin tek ba\u015f\u0131na tarafs\u0131zl\u0131\u011fa ayk\u0131r\u0131 olacak biçimde ba\u015fkalar\u0131n\u0131n hak ve özgürlüklerini etkileyebilecek potansiyel bir unsur olarak görülmesidir. Bu da s\u0131n\u0131rlaman\u0131n çok genel, soyut ve kat\u0131 bir biçimde uygulanmas\u0131 ile hakk\u0131n özünü zedeleyecek bir yakla\u015f\u0131md\u0131r. Anayasa Mahkemesi’nin de ifade etti\u011fi gibi “Bir dinin herhangi bir d\u0131\u015fa vurum davran\u0131\u015f\u0131n\u0131n tek anlam\u0131n\u0131n laik dev- lete dini bir meydan okuma olarak yorumlamak ise, bu dinin mensuplar\u0131n\u0131n kendi eylemlerini tan\u0131mlama kapasitesini yok saymak anlam\u0131na gelir.” Hal- buki d\u0131\u015fa vurumun s\u0131n\u0131rlanmas\u0131nda ba\u015fkalar\u0131n\u0131n hak ve özgürlüklerini etkileyen somut fiillerin varl\u0131\u011f\u0131 ve somut gerekçelerin varl\u0131\u011f\u0131 gereklidir.</p>\n\n<p>Çal\u0131\u015fmada din veya inanc\u0131 fark etmeksizin cinsiyetlerinden dolay\u0131 dezavantajl\u0131 olan kad\u0131nlar\u0131n dini d\u0131\u015fa vurumlar\u0131 ile beraber kesi\u015fimsel ayr\u0131mc\u0131l\u0131\u011fa u\u011framas\u0131 göz önünde bulundurularak hukuki süreç analiz edilmeye çal\u0131\u015f\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Ayr\u0131ca Türkiye’ye kar\u015f\u0131 da ba\u015fvuru yap\u0131labilen Avrupa \u0130nsan Haklar\u0131 Mahkemesi (A\u0130HM) ve \u0130nsan Haklar\u0131 Komitesi (\u0130HK) d\u0131\u015f\u0131nda çal\u0131\u015fan kad\u0131n- lara yönelik zengin içerik ve özgün yakla\u015f\u0131mlara sahip olan Avrupa Birli\u011fi Adalet Divan\u0131 (ABAD) ve Federal Almanya Anayasa Mahkemesi (BVerfG) kararlar\u0131na da kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131r\u0131lmal\u0131 biçimde yer verilmi\u015ftir. Çal\u0131\u015fman\u0131n bas\u0131lmas\u0131 için tekrardan düzenlenmesinde plan üzerinde fazla de\u011fi\u015fiklik yap\u0131lmam\u0131\u015f ve yaln\u0131zca içerik güncellenmi\u015ftir.</p>",
"doi": "10.48623/aperta.252011",
"has_grant": false,
"imprint": {
"isbn": "9786050510003",
"place": "Ankara",
"publisher": "Yetkin Yay\u0131nlar\u0131"
},
"keywords": [
"\u00c7al\u0131\u015fan Kad\u0131n",
"Din ve vicdan \u00d6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fc",
"\u0130badet yeri",
"\u0130badet \u00d6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fc",
"Laiklik ilkesi",
"\u00c7al\u0131\u015fma Hakk\u0131",
"Toplumsal Cinsiyet",
"Kesi\u015fimsel Ayr\u0131mc\u0131l\u0131k",
"Working woman",
"Working Women",
"Freedom of Religion and Conscience",
"Gender",
"Intersectional Discrimination",
"Ayr\u0131mc\u0131l\u0131k Yasa\u011f\u0131",
"E\u015fitlik \u0130lkesi",
"Discrimination",
"Principle of Equality"
],
"language": "tur",
"part_of": {
"title": "\u00c7al\u0131\u015fan Kad\u0131n\u0131n Din ve Vicdan \u00d6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fc"
},
"publication_date": "2021-11-01",
"related_identifiers": [
{
"identifier": "10.48623/aperta.252010",
"relation": "isVersionOf",
"scheme": "doi"
}
],
"relations": {
"version": [
{
"count": 1,
"index": 0,
"is_last": true,
"last_child": {
"pid_type": "recid",
"pid_value": "252011"
},
"parent": {
"pid_type": "recid",
"pid_value": "252010"
}
}
]
},
"resource_type": {
"subtype": "book",
"title": "Kitap",
"type": "publication"
},
"science_branches": [
"Sosyal ve Be\u015feri Bilimler > Hukuk",
"Sosyal ve Be\u015feri Bilimler > Hukuk > Anayasa Hukuku"
],
"title": "\u00c7al\u0131\u015fan Kad\u0131n\u0131n Din ve Vicdan \u00d6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fc"
},
"owners": [
553
],
"revision": 2,
"stats": {
"downloads": 4.0,
"unique_downloads": 4.0,
"unique_views": 66.0,
"version_downloads": 4.0,
"version_unique_downloads": 4.0,
"version_unique_views": 66.0,
"version_views": 71.0,
"version_volume": 1466316.0,
"views": 71.0,
"volume": 1466316.0
},
"updated": "2022-10-19T13:21:45.572977+00:00"
}
71
4
görüntülenme
indirilme
| Tüm sürümler | Bu sürüm | |
|---|---|---|
| Görüntülenme | 71 | 71 |
| İndirme | 4 | 4 |
| Veri hacmi | 1.5 MB | 1.5 MB |
| Tekil görüntülenme | 66 | 66 |
| Tekil indirme | 4 | 4 |