Diğer Açık Erişim

TÜBİTAK 2219 Yurt Dışı Doktora Sonrası Araştırma Burs Programı Proje Önerisi

Sağlık, Özhan


JSON

{
  "conceptdoi": "10.48623/aperta.229488", 
  "conceptrecid": "229488", 
  "created": "2022-07-29T20:40:38.428544+00:00", 
  "doi": "10.48623/aperta.229489", 
  "files": [
    {
      "bucket": "599ddca2-44a3-4c2f-8948-d23f97ed716a", 
      "checksum": "md5:523b5cdf99d0017a4da870d8a3f13989", 
      "key": "\u00d6zhan_Sa\u011fl\u0131k_2219.pdf", 
      "links": {
        "self": "https://aperta.ulakbim.gov.tr/api/files/599ddca2-44a3-4c2f-8948-d23f97ed716a/%C3%96zhan_Sa%C4%9Fl%C4%B1k_2219.pdf"
      }, 
      "size": 330859, 
      "type": "pdf"
    }
  ], 
  "id": 229489, 
  "links": {
    "badge": "https://aperta.ulakbim.gov.tr/badge/doi/10.48623/aperta.229489.svg", 
    "bucket": "https://aperta.ulakbim.gov.tr/api/files/599ddca2-44a3-4c2f-8948-d23f97ed716a", 
    "conceptbadge": "https://aperta.ulakbim.gov.tr/badge/doi/10.48623/aperta.229488.svg", 
    "conceptdoi": "https://doi.org/10.48623/aperta.229488", 
    "doi": "https://doi.org/10.48623/aperta.229489", 
    "html": "https://aperta.ulakbim.gov.tr/record/229489", 
    "latest": "https://aperta.ulakbim.gov.tr/api/records/229489", 
    "latest_html": "https://aperta.ulakbim.gov.tr/record/229489"
  }, 
  "metadata": {
    "access_right": "open", 
    "access_right_category": "success", 
    "creators": [
      {
        "affiliation": "Bursa Uluda\u011f \u00dcniversitesi", 
        "name": "Sa\u011fl\u0131k, \u00d6zhan", 
        "orcid": "0000-0002-1436-7431"
      }
    ], 
    "description": "<p>Dijital d&ouml;n&uuml;\u015f&uuml;m&uuml;n yayg\u0131nla\u015fmas\u0131 ve elektronik devlet (e-devlet) &ccedil;al\u0131\u015fmalar\u0131yla birlikte kurumlar, elektronik belge y&ouml;netim sistemleri (EBYS) arac\u0131l\u0131\u011f\u0131yla elektronik belge (e-belge) &uuml;reterek idari i\u015f ve i\u015flemlerini k&acirc;\u011f\u0131t ortamdan elektroni\u011fe ta\u015f\u0131m\u0131\u015ft\u0131r. &Uuml;retilen bu belgeler, g&uuml;nl&uuml;k i\u015flemleri bittikten sonra dosyas\u0131na kald\u0131r\u0131larak ar\u015fivlenir. Belgelerin &uuml;retiminden itibaren ba\u015flay\u0131p ar\u015fivlendikten sonra da &ouml;zg&uuml;nl&uuml;k, b&uuml;t&uuml;nl&uuml;k ve kullan\u0131labilirlik gibi delil de\u011ferine esas te\u015fkil eden &ouml;zniteliklerinin korunmas\u0131 gerekir. Ancak uzun d&ouml;nem korunmak i&ccedil;in ar\u015fivlenen e-belgelerin bile\u015fenlerinin muhafaza edilememesi, ta\u015f\u0131nd\u0131\u011f\u0131 format\u0131n g&uuml;ncellenememesi ve ar\u015fivsel ba\u011f\u0131n bozulmas\u0131 gibi nedenlerden dolay\u0131 zaman i&ccedil;erisinde &ouml;zniteliklerin korunamama riski s&ouml;z konusudur. Bu durum belgelerin g&uuml;venilirli\u011finden \u015f&uuml;phe duyulmas\u0131na neden olmakta ve &ouml;zniteliklerinin korunamayaca\u011f\u0131 tart\u0131\u015fmalar\u0131n\u0131 g&uuml;ndeme getirmektedir. Bu tart\u0131\u015fmalar, blokzincir teknolojisi gibi yeni yakla\u015f\u0131mlardan e-belgelerin g&uuml;venilirli\u011finin korunmas\u0131nda yararlan\u0131labilece\u011fi fikrinin geli\u015fmesine yol a&ccedil;m\u0131\u015ft\u0131r. Belgelerin de\u011fi\u015ftirilmesinin olduk&ccedil;a zor olmas\u0131 nedeniyle bu teknoloji sayesinde i&ccedil;erik b&uuml;t&uuml;nl&uuml;\u011f&uuml;n&uuml;n ba\u015far\u0131yla muhafaza edilebilece\u011fi dile getirilmektedir. Ancak bu olumlu &ouml;zelli\u011fe ra\u011fmen semantik b&uuml;t&uuml;nl&uuml;k ve ar\u015fivsel ba\u011f\u0131n korunmas\u0131 ile ger&ccedil;eklik ve taml\u0131\u011f\u0131n muhafaza edilmesi konusunda ciddi iyile\u015ftirmelere ihtiya&ccedil; duyuldu\u011fu &ccedil;e\u015fitli &ccedil;al\u0131\u015fmalarda ifade edilmektedir. Durum b&ouml;yle olunca, blokzincirlerde &uuml;retilen belgelerin g&uuml;venilirli\u011fi nas\u0131l korunacak, ar\u015fivsel ba\u011f nas\u0131l tesis edilecek, b&uuml;t&uuml;nl&uuml;k kontrolleri nas\u0131l yap\u0131lacak, ger&ccedil;eklik ve taml\u0131k nas\u0131l muhafaza edilecek gibi sorular akla gelmektedir. Bu sorular\u0131 &ccedil;&ouml;z&uuml;mlemek i&ccedil;in blokzincirlerde EBYS geli\u015ftiren farkl\u0131 \u015firketler &uuml;zerinden inceleme yapman\u0131n gerekli oldu\u011fu d&uuml;\u015f&uuml;n&uuml;lmektedir. Bunun neticesinde yaz\u0131l\u0131mlar i&ccedil;in g&uuml;venilirlik kriterleri belirlenecektir. Ancak bu kriterlerin nas\u0131l tesis edilebilece\u011fi ya da yeni kriterlere ihtiya&ccedil; duyulup duyulmad\u0131\u011f\u0131n\u0131n hen&uuml;z incelenmedi\u011fi g&ouml;r&uuml;lmektedir. H&acirc;liyle ara\u015ft\u0131rma, bu incelemeyi yaparak literat&uuml;re &ouml;nemli bir katk\u0131 sa\u011flayacakt\u0131r. Ara\u015ft\u0131rman\u0131n problemi, &ldquo;blokzincirlerdeki belge y&ouml;netimi s&uuml;re&ccedil;leri, ar\u015fivcilik ve belge y&ouml;netimi ilkeleri yeteri kadar dikkate al\u0131narak geli\u015ftirilmedi\u011finde belgelerin g&uuml;venilirlikleri uzun vadede korunamayabilir&rdquo; \u015feklindedir. Ara\u015ft\u0131rman\u0131n sorusu ise &ldquo;blokzincirlerde &uuml;retilen belgelerin g&uuml;venilirli\u011fi nas\u0131l korunabilir&rdquo; olarak belirlenmi\u015ftir. Ara\u015ft\u0131rmada nitel y&ouml;ntemler kullan\u0131lacakt\u0131r. Bu kapsamda University of British Columbia (UBC)&rsquo;deki Blokzincir Ara\u015ft\u0131rma A\u011f\u0131nda yer alan/yer alm\u0131\u015f ve blokzincirlerde EBYS geli\u015ftiren alan\u0131nda yetkin \u015firketlerle g&ouml;r&uuml;\u015fmeler yap\u0131lacakt\u0131r. Bu g&ouml;r&uuml;\u015fmeler sonucunda blokzincirlerde &uuml;retilen belgelerin g&uuml;venilirlik kriterlerine ili\u015fkin ilkelerin belirlenmesi hedeflenmektedir. Belirlenen bu kriterler, ayn\u0131 zamanda bir International Organization for Standardization (ISO) standard\u0131na da kaynakl\u0131k edebilir. Bununla birlikte, T&uuml;rk Standartlar\u0131 Enstit&uuml;s&uuml; (TSE), T&Uuml;B\u0130TAK Blokzincir Ara\u015ft\u0131rma Laboratuvar\u0131, T&uuml;rkiye Cumhuriyeti Cumhurba\u015fkanl\u0131\u011f\u0131 Devlet Ar\u015fivleri Ba\u015fkanl\u0131\u011f\u0131 ile T&uuml;rkiye Cumhuriyeti Cumhurba\u015fkanl\u0131\u011f\u0131 Dijital D&ouml;n&uuml;\u015f&uuml;m Ofisi gibi kamu kurum ve kurulu\u015flar\u0131 da ara\u015ft\u0131rma sonu&ccedil;lar\u0131ndan yararlanabilir. Bu ara\u015ft\u0131rman\u0131n &ccedil;\u0131kt\u0131lar\u0131 olarak blokzincirlerde &uuml;retilen belgelerin g&uuml;venilirlikleriyle ilgili yaz\u0131l\u0131mc\u0131lar\u0131n g&ouml;r&uuml;\u015fleri &uuml;zerine makale ve kitap b&ouml;l&uuml;mleri ile g&uuml;venilirlik kriterlerini i&ccedil;eren bir kitap haz\u0131rlanmas\u0131 d&uuml;\u015f&uuml;n&uuml;lmektedir. Ara\u015ft\u0131rmac\u0131, bu &ouml;neri kabul edildikten sonra T&uuml;rkiye&rsquo;ye d&ouml;nerek bilgi ve belge y&ouml;netimi b&ouml;l&uuml;mlerinde &ouml;\u011fretim &uuml;yesi olarak g&ouml;rev yapmay\u0131 planlamaktad\u0131r. Bu plan kapsam\u0131nda blokzincir ve belge y&ouml;netimi temal\u0131 bir ders i&ccedil;eri\u011fi olu\u015fturmay\u0131 tasarlamaktad\u0131r. B&ouml;ylece lisans/y&uuml;ksek lisans ve doktora seviyelerinde sahan\u0131n yani blokzincir ekosisteminin ihtiyac\u0131 olan i\u015fg&uuml;c&uuml;n&uuml;n yeti\u015fmesine katk\u0131da bulunacakt\u0131r. T&uuml;m bunlar\u0131n yan\u0131 s\u0131ra, hen&uuml;z T&uuml;rkiye&rsquo;de kurumsal faaliyetler sonucunda olu\u015fan belgeleri tamamen blokzincirlerdeki EBYS&rsquo;lerde &uuml;reten kurum ve bu y&ouml;nde &ccedil;&ouml;z&uuml;m geli\u015ftiren \u015firket bulunmamaktad\u0131r. H&acirc;liyle bu konuda daha &ccedil;ok deneyimi olan ara\u015ft\u0131rmac\u0131larla ve farkl\u0131 protokollerdeki blokzincirlerde EBYS geli\u015ftiren \u015firketlerle birlikte ara\u015ft\u0131rma yapmak, belirlenecek g&uuml;venilirlik kriterlerinin etkinli\u011fi a&ccedil;\u0131s\u0131ndan daha sa\u011fl\u0131kl\u0131 sonu&ccedil;lar verecektir. Bu t&uuml;rden bir &ccedil;al\u0131\u015fma grubunun ara\u015ft\u0131rman\u0131n dan\u0131\u015fman\u0131 Victoria Lemieux&rsquo;nun liderli\u011finde Blokzincir Ara\u015ft\u0131rma A\u011f\u0131 ad\u0131yla UBC&rsquo;de kuruldu\u011fu g&ouml;r&uuml;lmektedir. Bununla birlikte, 20 y\u0131ldan fazla bir s&uuml;redir ar\u015fivcilik ilkelerinin geli\u015fimine katk\u0131da bulunan International Research on Permanent Authentic Records in Electronic Systems (INTERPARES) projesinin y&uuml;r&uuml;t&uuml;c&uuml;leri Luciana Duranti ve Muhammad Abdul-Mageed UBC School of Information (Bilgi Enstit&uuml;s&uuml;)&rsquo;da g&ouml;rev yapmaktad\u0131r. Abdul-Mageed, ayn\u0131 zamanda UBC Blokzincir Ara\u015ft\u0131rma A\u011f\u0131nda da yer almaktad\u0131r. H&acirc;liyle UBC&rsquo;de ciddi nitelikte ar\u015fivcilik ve belge y&ouml;netimi prati\u011fine sahip ara\u015ft\u0131rmac\u0131 bulunmaktad\u0131r. Blokzincirlerde &uuml;retilecek belgelerin g&uuml;venilirlik kriterleri belirlenmeye &ccedil;al\u0131\u015f\u0131l\u0131rken bu birikimden yararlan\u0131lmak istenmektedir.</p>", 
    "doi": "10.48623/aperta.229489", 
    "has_grant": false, 
    "keywords": [
      "belge y\u00f6netimi", 
      "blokzincir teknolojisi", 
      "g\u00fcvenilirlik", 
      "records management", 
      "blockchain technology", 
      "trustworthiness"
    ], 
    "language": "tur", 
    "license": {
      "id": "cc-by-nc-sa-4.0"
    }, 
    "notes": "\u0130lgili T\u00dcB\u0130TAK Projesini se\u00e7emedi\u011fimden burada belirtmekteyim: \"Bu proje, T\u00dcB\u0130TAK taraf\u0131ndan desteklenecektir.\"", 
    "publication_date": "2022-07-29", 
    "related_identifiers": [
      {
        "identifier": "10.48623/aperta.229488", 
        "relation": "isVersionOf", 
        "scheme": "doi"
      }
    ], 
    "relations": {
      "version": [
        {
          "count": 1, 
          "index": 0, 
          "is_last": true, 
          "last_child": {
            "pid_type": "recid", 
            "pid_value": "229489"
          }, 
          "parent": {
            "pid_type": "recid", 
            "pid_value": "229488"
          }
        }
      ]
    }, 
    "resource_type": {
      "title": "Di\u011fer", 
      "type": "other"
    }, 
    "science_branches": [
      "Sosyal ve Be\u015feri Bilimler > Bilgi ve Belge Y\u00f6netimi"
    ], 
    "title": "T\u00dcB\u0130TAK 2219 Yurt D\u0131\u015f\u0131 Doktora Sonras\u0131 Ara\u015ft\u0131rma Burs Program\u0131 Proje \u00d6nerisi"
  }, 
  "owners": [
    312
  ], 
  "revision": 1, 
  "stats": {
    "downloads": 2225.0, 
    "unique_downloads": 1961.0, 
    "unique_views": 955.0, 
    "version_downloads": 2225.0, 
    "version_unique_downloads": 1961.0, 
    "version_unique_views": 955.0, 
    "version_views": 1051.0, 
    "version_volume": 736161275.0, 
    "views": 1051.0, 
    "volume": 736161275.0
  }, 
  "updated": "2022-07-29T20:40:38.476161+00:00"
}
1,051
2,225
görüntülenme
indirilme
Tüm sürümler Bu sürüm
Görüntülenme 1,0511,051
İndirme 2,2252,225
Veri hacmi 736.2 MB736.2 MB
Tekil görüntülenme 955955
Tekil indirme 1,9611,961

Alıntı yap

Sağlık, Ö. (2022, 29 Temmuz). TÜBİTAK 2219 Yurt Dışı Doktora Sonrası Araştırma Burs Programı Proje Önerisi. https://aperta.ulakbim.gov.tr/record/229489 adresinden erişildi.

Loading...