Dergi makalesi Açık Erişim

Yöneylem Araştırmasının Tarihi Gelişimi ve Özellikleri

2013    Öztürk, Ahmet

Küresel pazarda rekabet ortamı şiddetlenirken, Yöneylem Araştırması stratejik iş kararlarında önemlilik kazanmıştır. Küresel pazarların büyümesi ve rekabetteki artış sonucunda Yöneylem Araştırmasına olan ihtiyaç günışığına çıkmıştır. Bugün Yöneylem Araştırması, kar amaçlı ve kar amaçlı olmayan kuruluşlarca kullanılan gözde karar verme araçlarından birisidir. Yöneylem Araştırması yeni bir bilim olarak Alman hava kuvvetlerinin saldırılarına karşılık vermek için 1930’ların ikinci yarısında İngiliz Ordusunda kullanılmaya başlamıştır. Fakat onun başlangıç noktası Archimede’in çalışmalarına dayanır. Archimed deneysel verileri toplamış, bu verileri matematiksel yöntemlerle analiz etmiş ve MÖ 213 yılında Roma ordusunun Syracuse şehrini kuşatmasına karşılık bu sonuçları teçhizat yapımında ve yöntem geliştirmede kullanmıştır. Archimed ilk yöneylem araştırmacısı olarak düşünülebilir ve onun çalışmaları yöneylem araştırmasının başlangıç noktası olarak kabul edilebilir. Taylorizm sıkça yöneylem araştırmasının öncüsü olarak söz edilir ve yöneylem araştırmasının bilimsel kökünü oluşturur. İkinci Dünya Savaşından sonra, Yöneylem Araştırması akademik ve iş çevresinde akademik bir disiplin olarak gelişmiştir. Birçok yeni yöneylem araştırması teknikleri seçkin bilim adamları tarafından geliştirilmiş ve pek çok farklı alanlarda kullanılmıştır. Bu makale Türkiye gibi Dünya’nın bazı ülkelerinde Yöneylem Araştırmasının başlangıcı, bilimsel kökeni, yeni bir bilimsel alan ve akademik disiplin olarak tarihi gelişiminin taslağını çizmeyi amaçlar. Ayrıca, bu çalışmada Yöneylem Araştırmasının 11 farklı tanımı verilmiş ve bu tanımlarla Türkçe literatürde yer almayan Yöneylem Araştırmasının 11 özelliği açıklanmıştır.