Konferans bildirisi Açık Erişim

Akım Verilerine Dayalı Kuraklık Tahmini: Marmara Havzası'nda SDI ve Yapay Zeka Uygulamaları

Taşkolu, İlteriş; Acar, Reşat; Çırağ, Burak


JSON

{
  "conceptdoi": "10.48623/aperta.285969", 
  "conceptrecid": "285969", 
  "created": "2025-05-29T16:38:48.513723+00:00", 
  "doi": "10.48623/aperta.285970", 
  "files": [
    {
      "bucket": "a5748d8a-9d26-4df6-8cf2-30a33433b282", 
      "checksum": "md5:a07c36ed61e151929f793f446342fe67", 
      "key": "Ak\u0131m verilerine dayal\u0131 kurakl\u0131k tahmini.pdf", 
      "links": {
        "self": "https://aperta.ulakbim.gov.tr/api/files/a5748d8a-9d26-4df6-8cf2-30a33433b282/Ak%C4%B1m%20verilerine%20dayal%C4%B1%20kurakl%C4%B1k%20tahmini.pdf"
      }, 
      "size": 4539338, 
      "type": "pdf"
    }
  ], 
  "id": 285970, 
  "links": {
    "badge": "https://aperta.ulakbim.gov.tr/badge/doi/10.48623/aperta.285970.svg", 
    "bucket": "https://aperta.ulakbim.gov.tr/api/files/a5748d8a-9d26-4df6-8cf2-30a33433b282", 
    "conceptbadge": "https://aperta.ulakbim.gov.tr/badge/doi/10.48623/aperta.285969.svg", 
    "conceptdoi": "https://doi.org/10.48623/aperta.285969", 
    "doi": "https://doi.org/10.48623/aperta.285970", 
    "html": "https://aperta.ulakbim.gov.tr/record/285970", 
    "latest": "https://aperta.ulakbim.gov.tr/api/records/285970", 
    "latest_html": "https://aperta.ulakbim.gov.tr/record/285970"
  }, 
  "metadata": {
    "access_right": "open", 
    "access_right_category": "success", 
    "creators": [
      {
        "affiliation": "\u0130stanbul Esenyurt \u00dcniversitesi", 
        "name": "Ta\u015fkolu, \u0130lteri\u015f", 
        "orcid": "0000-0002-6230-9148"
      }, 
      {
        "affiliation": "Atat\u00fcrk \u00dcniversitesi", 
        "name": "Acar, Re\u015fat", 
        "orcid": "0000-0002-0653-1991"
      }, 
      {
        "affiliation": "Atat\u00fcrk \u00dcniversitesi", 
        "name": "\u00c7\u0131ra\u011f, Burak", 
        "orcid": "0000-0002-7721-5128"
      }
    ], 
    "description": "<p>Kurakl\u0131k, yava\u015f geli\u015fen ancak etkileri uzun y\u0131llar boyunca hissedilebilen, geni\u015f co\u011frafyalar\u0131 etkisi alt\u0131na alan ve su kaynaklar\u0131, tar\u0131msal &uuml;retim ile ekosistemler &uuml;zerinde ciddi tehditler olu\u015fturan do\u011fal afetlerin ba\u015f\u0131nda gelmektedir. \u0130klim de\u011fi\u015fikli\u011fi, artan su talebi, n&uuml;fus yo\u011funlu\u011fundaki s&uuml;rekli art\u0131\u015f ve d&uuml;zensiz su y&ouml;netimi gibi &ccedil;e\u015fitli antropojenik ve &ccedil;evresel etkenler, kurakl\u0131k olaylar\u0131n\u0131n hem s\u0131kl\u0131\u011f\u0131n\u0131 hem de \u015fiddetini giderek art\u0131rmaktad\u0131r. T&uuml;rkiye de bu riskten muaf olmayan &uuml;lkeler aras\u0131nda yer almakta olup, &ouml;zellikle su kaynaklar\u0131n\u0131n yo\u011fun \u015fekilde kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131 Marmara Havzas\u0131 gibi b&ouml;lgelerde kurakl\u0131k tehdidi &ccedil;ok daha belirgin ve hissedilir d&uuml;zeydedir. Bu ba\u011flamda, &ccedil;al\u0131\u015fma kapsam\u0131nda Marmara Havzas\u0131 s\u0131n\u0131rlar\u0131 i&ccedil;erisinde yer alan G&ouml;&ccedil;beyli, Cihandiye, S&ouml;l&ouml;z ve &Ccedil;elikg&ouml;r&uuml; ak\u0131m g&ouml;zlem istasyonlar\u0131na ait uzun y\u0131llara dayanan ayl\u0131k ak\u0131m verileri kullan\u0131larak hidrolojik kurakl\u0131k analizi ger&ccedil;ekle\u015ftirilmi\u015ftir. Analizlerde, kurakl\u0131k seviyelerinin belirlenmesinde yayg\u0131n olarak kullan\u0131lan Standartla\u015ft\u0131r\u0131lm\u0131\u015f Ak\u0131m \u0130ndeksi (Streamflow Drought Index &ndash; SDI) y&ouml;ntemi tercih edilmi\u015ftir. Elde edilen SDI verileri, gelecekteki kurakl\u0131k e\u011filimlerini tahmin etmek amac\u0131yla makine &ouml;\u011frenmesi tabanl\u0131 XGBoost algoritmas\u0131 ve zaman serisi analizlerinde yayg\u0131n \u015fekilde kullan\u0131lan Prophet modeliyle de\u011ferlendirilmi\u015ftir. Yap\u0131lan kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131rmal\u0131 model analizleri sonucunda, yaln\u0131zca G&ouml;&ccedil;beyli istasyonunda hafif d&uuml;zeyde hidrolojik kurakl\u0131k g&ouml;zlenmi\u015f, di\u011fer &uuml;&ccedil; istasyonda belirgin bir kurakl\u0131k sinyali tespit edilmemi\u015ftir. Model performanslar\u0131 kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131r\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda ise, XGBoost algoritmas\u0131n\u0131n RMSE, MAE ve MAPE gibi hata &ouml;l&ccedil;&uuml;tlerinde Prophet&rsquo;e k\u0131yasla daha d&uuml;\u015f&uuml;k de\u011ferlere sahip oldu\u011fu g&ouml;r&uuml;lm&uuml;\u015ft&uuml;r. Bu sonu&ccedil;lar, XGBoost&rsquo;un hidrolojik kurakl\u0131k tahmini konusunda y&uuml;ksek do\u011frulukta ve g&uuml;venilir &ouml;ng&ouml;r&uuml;ler sunabilen etkili bir y&ouml;ntem oldu\u011funu ortaya koymaktad\u0131r.</p>", 
    "doi": "10.48623/aperta.285970", 
    "has_grant": false, 
    "imprint": {
      "isbn": "979-8-89695-076-9"
    }, 
    "keywords": [
      "Kurakl\u0131k", 
      "Ak\u0131m", 
      "SDI", 
      "XGBoost", 
      "Prophet"
    ], 
    "language": "tur", 
    "license": {
      "id": "cc-by-sa"
    }, 
    "meeting": {
      "dates": "09-10 May\u0131s 2025", 
      "place": "Bursa/T\u00fcrkiye", 
      "session": "1", 
      "session_part": "5", 
      "title": "INTERNATIONAL YILDIRIM BAYEZID SCIENTIFIC RESEARCH AND INNOVATION SYMPOSIUM-I", 
      "url": "https://tr.iksadkongre.com/bursa"
    }, 
    "publication_date": "2025-05-30", 
    "related_identifiers": [
      {
        "identifier": "10.48623/aperta.285969", 
        "relation": "isVersionOf", 
        "scheme": "doi"
      }
    ], 
    "relations": {
      "version": [
        {
          "count": 1, 
          "index": 0, 
          "is_last": true, 
          "last_child": {
            "pid_type": "recid", 
            "pid_value": "285970"
          }, 
          "parent": {
            "pid_type": "recid", 
            "pid_value": "285969"
          }
        }
      ]
    }, 
    "resource_type": {
      "subtype": "conferencepaper", 
      "title": "Konferans bildirisi", 
      "type": "publication"
    }, 
    "science_branches": [
      "Teknik Bilimler > \u0130n\u015faat M\u00fchendisli\u011fi > Hidrolik"
    ], 
    "title": "Ak\u0131m Verilerine Dayal\u0131 Kurakl\u0131k Tahmini: Marmara Havzas\u0131'nda SDI ve Yapay Zeka Uygulamalar\u0131"
  }, 
  "owners": [
    618
  ], 
  "revision": 1, 
  "stats": {
    "downloads": 0.0, 
    "unique_downloads": 0.0, 
    "unique_views": 0.0, 
    "version_downloads": 0.0, 
    "version_unique_downloads": 0.0, 
    "version_unique_views": 0.0, 
    "version_views": 0.0, 
    "version_volume": 0.0, 
    "views": 0.0, 
    "volume": 0.0
  }, 
  "updated": "2025-05-29T16:38:48.573048+00:00"
}
0
0
görüntülenme
indirilme
Tüm sürümler Bu sürüm
Görüntülenme 00
İndirme 00
Veri hacmi 0 Bytes0 Bytes
Tekil görüntülenme 00
Tekil indirme 00

Alıntı yap