28 Aralık 2023 Dergi makalesi Açık Erişim

Kadakoğlu, Cansu; Kadakoğlu, Bektaş; Karlı, Bahri

DataCite XML

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<resource xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xmlns="http://datacite.org/schema/kernel-4" xsi:schemaLocation="http://datacite.org/schema/kernel-4 http://schema.datacite.org/meta/kernel-4.1/metadata.xsd">
  <identifier identifierType="URL">https://aperta.ulakbim.gov.tr/record/274068</identifier>
  <creators>
    <creator>
      <creatorName>Kadakoğlu, Cansu</creatorName>
      <givenName>Cansu</givenName>
      <familyName>Kadakoğlu</familyName>
      <affiliation>Malatya Turgut Özal Üniversitesi</affiliation>
    </creator>
    <creator>
      <creatorName>Kadakoğlu, Bektaş</creatorName>
      <givenName>Bektaş</givenName>
      <familyName>Kadakoğlu</familyName>
      <nameIdentifier nameIdentifierScheme="ORCID" schemeURI="http://orcid.org/">0000-0002-3810-1718</nameIdentifier>
      <affiliation>Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi</affiliation>
    </creator>
    <creator>
      <creatorName>Karlı, Bahri</creatorName>
      <givenName>Bahri</givenName>
      <familyName>Karlı</familyName>
      <nameIdentifier nameIdentifierScheme="ORCID" schemeURI="http://orcid.org/">0000-0001-9734-1781</nameIdentifier>
      <affiliation>Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi</affiliation>
    </creator>
  </creators>
  <titles>
    <title>Yağlı Tohumlarda Türkiye'Nin Küresel Rekabet Gücünün Analizi</title>
  </titles>
  <publisher>Aperta</publisher>
  <publicationYear>2023</publicationYear>
  <dates>
    <date dateType="Issued">2023-12-28</date>
  </dates>
  <language>tr</language>
  <resourceType resourceTypeGeneral="Text">Journal article</resourceType>
  <alternateIdentifiers>
    <alternateIdentifier alternateIdentifierType="url">https://aperta.ulakbim.gov.tr/record/274068</alternateIdentifier>
  </alternateIdentifiers>
  <relatedIdentifiers>
    <relatedIdentifier relatedIdentifierType="DOI" relationType="IsIdenticalTo">10.61513/tead.1359769</relatedIdentifier>
  </relatedIdentifiers>
  <rightsList>
    <rights rightsURI="http://www.opendefinition.org/licenses/cc-by-sa">Creative Commons Attribution Share-Alike</rights>
    <rights rightsURI="info:eu-repo/semantics/openAccess">Open Access</rights>
  </rightsList>
  <descriptions>
    <description descriptionType="Abstract">&lt;p&gt;Yağlı tohumlu bitkiler insan ve hayvan beslenmesinin yanı sıra enerji sekt&amp;ouml;r&amp;uuml;nde kullanılması ve yoğunlukla dış ticarete konu olması bakımından stratejik &amp;uuml;r&amp;uuml;nlerdir. T&amp;uuml;rkiye&amp;rsquo;de yağlı tohumlu bitkilerin &amp;uuml;retimi yurt i&amp;ccedil;i kullanıma yetmemekte ve ihtiya&amp;ccedil; duyulan &amp;uuml;r&amp;uuml;nler ithalat yoluyla karşılanmaktadır. Bu &amp;ccedil;alışmada T&amp;uuml;rkiye&amp;rsquo;de yeterlilik derecesi d&amp;uuml;ş&amp;uuml;k olan ve dış ticaret a&amp;ccedil;ığının her yıl arttığı yağlı tohumlu bitkilerin rekabet g&amp;uuml;c&amp;uuml; analiz edilmiştir. T&amp;uuml;rkiye İstatistik Kurumu (T&amp;Uuml;İK), Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım &amp;Ouml;rg&amp;uuml;t&amp;uuml; (FAO) ve Uluslararası Ticaret Merkezi (ITC)&amp;rsquo;den elde edilen veriler kullanılarak, T&amp;uuml;rkiye&amp;rsquo;nin yağlı tohumlarda rekabet g&amp;uuml;c&amp;uuml; Balassa&amp;rsquo;nın A&amp;ccedil;ıklanmış Karşılaştırmalı &amp;Uuml;st&amp;uuml;nl&amp;uuml;k İndeksi (RCA), Vollrath&amp;rsquo;ın G&amp;ouml;reli İhracat Avantajı İndeksi (RXA) ve Laursen&amp;rsquo;in A&amp;ccedil;ıklanmış Simetrik Karşılaştırmalı &amp;Uuml;st&amp;uuml;nl&amp;uuml;k İndeksi (RSCA) kullanılarak 2010-2021 yılları i&amp;ccedil;in hesaplanmıştır. Son beş yıl (2017-2021) ortalamasına g&amp;ouml;re T&amp;uuml;rkiye&amp;rsquo;nin yağlı tohumlarda yeterlilik derecesi %49&amp;rsquo;dur. Yine son beş yıl ortalamasına g&amp;ouml;re yağlı tohum dış ticaret a&amp;ccedil;ığı 1 milyar 625 milyon dolar olarak ger&amp;ccedil;ekleşmiştir. Bu s&amp;uuml;re&amp;ccedil;te dış ticaret a&amp;ccedil;ığı %37.63 artmıştır. T&amp;uuml;rkiye&amp;rsquo;nin rekabet g&amp;uuml;c&amp;uuml; indeks değerleri ortalaması RCA ve RXA i&amp;ccedil;in 0.36, RSCA i&amp;ccedil;in ise -0.48 olarak hesaplanmıştır. T&amp;uuml;rkiye&amp;rsquo;nin yağlı tohumlarda herhangi bir karşılaştırmalı &amp;uuml;st&amp;uuml;nl&amp;uuml;ğ&amp;uuml;n&amp;uuml;n olmadığı ve rekabette dezavantaja sahip olduğu tespit edilmiştir. D&amp;uuml;nya pazarında ise Brezilya, Arjantin, Ukrayna ve Bulgaristan&amp;rsquo;ın y&amp;uuml;ksek derecede karşılaştırmalı &amp;uuml;st&amp;uuml;nl&amp;uuml;ğ&amp;uuml;n&amp;uuml;n olduğu belirlenmiştir. T&amp;uuml;rkiye&amp;rsquo;de rekabet g&amp;uuml;c&amp;uuml;n&amp;uuml;n artması i&amp;ccedil;in yağlı tohumlarda &amp;uuml;retimin artırılması gerekmektedir. Bunun yanı sıra yağlı tohumlarda uygulanan mazot-g&amp;uuml;bre ve prim desteği, cari fiyatlarla artarken reel fiyatlarla azalmaktadır. Destek tutarları her sene enflasyonun &amp;uuml;zerinde belirlenmelidir. B&amp;ouml;ylece ekim alanlarını genişletecek desteleme politikalarının uygulanmasıyla &amp;uuml;retim artışı sağlanacak, yeterlilik derecesi y&amp;uuml;kselecek, dış ticaret a&amp;ccedil;ığı azalacak ve dolayısıyla rekabet g&amp;uuml;c&amp;uuml; artacaktır.&lt;/p&gt;</description>
  </descriptions>
</resource>