15 Aralık 2022 Kitap Erişime Kapalı

Bilir, Mehmet

DataCite XML

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<resource xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xmlns="http://datacite.org/schema/kernel-4" xsi:schemaLocation="http://datacite.org/schema/kernel-4 http://schema.datacite.org/meta/kernel-4.1/metadata.xsd">
  <identifier identifierType="DOI">10.48623/aperta.252245</identifier>
  <creators>
    <creator>
      <creatorName>Bilir, Mehmet</creatorName>
      <givenName>Mehmet</givenName>
      <familyName>Bilir</familyName>
      <nameIdentifier nameIdentifierScheme="ORCID" schemeURI="http://orcid.org/">0000-0003-1659-4483</nameIdentifier>
    </creator>
  </creators>
  <titles>
    <title>İvrindi'De Yörükler</title>
  </titles>
  <publisher>Aperta</publisher>
  <publicationYear>2022</publicationYear>
  <subjects>
    <subject>ivrindi</subject>
    <subject>iskan</subject>
    <subject>yörük</subject>
    <subject>kubaş</subject>
    <subject>kıldonlu</subject>
    <subject>kılaz</subject>
    <subject>karakeçili</subject>
    <subject>balıkesir</subject>
  </subjects>
  <dates>
    <date dateType="Issued">2022-12-15</date>
  </dates>
  <language>tr</language>
  <resourceType resourceTypeGeneral="Text">Book</resourceType>
  <alternateIdentifiers>
    <alternateIdentifier alternateIdentifierType="url">https://aperta.ulakbim.gov.tr/record/252245</alternateIdentifier>
  </alternateIdentifiers>
  <relatedIdentifiers>
    <relatedIdentifier relatedIdentifierType="DOI" relationType="IsVersionOf">10.48623/aperta.252244</relatedIdentifier>
  </relatedIdentifiers>
  <rightsList>
    <rights rightsURI="info:eu-repo/semantics/closedAccess">Closed Access</rights>
  </rightsList>
  <descriptions>
    <description descriptionType="Abstract">&lt;p&gt;&lt;strong&gt;İvrindi&amp;rsquo;de Y&amp;ouml;r&amp;uuml;kler&lt;/strong&gt;&lt;/p&gt;

&lt;p&gt;&lt;a href="http://www.mehmetbilir.com.tr/ivrindide-yorukler/"&gt;1237 numaralı n&amp;uuml;fus defterine g&amp;ouml;re İvrindi&amp;rsquo;de y&amp;ouml;r&amp;uuml;kler,&amp;nbsp; isk&amp;acirc;nları, kışlakları ve yaylakları&lt;/a&gt;&lt;/p&gt;

&lt;p&gt;Bilir, Mehmet. İvrindi&amp;rsquo;de Y&amp;ouml;r&amp;uuml;kler: 1237 Numaralı N&amp;uuml;fus Defterine G&amp;ouml;re İvrindi&amp;rsquo;de Y&amp;ouml;r&amp;uuml;kler, Iskanları, Kışlıkları ve Yaylakları. Balıkesir: İvrindi Belediyesi, 2022. 240 sayfa.&lt;/p&gt;

&lt;p&gt;Bin yıllık T&amp;uuml;rk yurdu olan il&amp;ccedil;emizde y&amp;uuml;zlerce yıldır aldığı g&amp;ouml;&amp;ccedil;lerin de etkisi ile yaşanmış olan demografik değişikliklerin son halkalarından biri olarak; y&amp;uuml;zlerce yıldır bu coğrafyayı yayla olarak kullanan Y&amp;ouml;r&amp;uuml;kler 19. y&amp;uuml;zyılda iskana tabi tutulmuşlar ve il&amp;ccedil;emiz sınırları i&amp;ccedil;inde kalan bazı b&amp;ouml;lgelere yerleştirilmişlerdir.&amp;nbsp;&lt;/p&gt;

&lt;p&gt;Osmanlı Devleti zamanında &amp;ccedil;eşitli nedenlerle n&amp;uuml;fus sayımlar yapılmıştır. &amp;Ouml;zellikle askere alınacak n&amp;uuml;fusun tespiti, vergi gelirlerinin hesap edilmesi vb. nedenler, bu sayımların başlıca gerek&amp;ccedil;eleri arasında olmuştur. Tanzimat&amp;rsquo;ın ardından başlayan sayımlar, Y&amp;ouml;r&amp;uuml;klerin zorunlu iskanı ile &amp;ouml;rt&amp;uuml;şm&amp;uuml;ş, idare sayımları bu gerek&amp;ccedil;elerin yanında iskan politikasını da pekiştirme amacıyla kullanmıştır.&lt;/p&gt;

&lt;p&gt;İl&amp;ccedil;emizle ilgili bug&amp;uuml;ne kadar yazılmış t&amp;uuml;m eserleri de inceleyerek, il&amp;ccedil;e hakkında genel bilgilere, geniş&amp;ccedil;e bir tarih&amp;ccedil;eye yer verilen eserde Osmanlı&amp;rsquo;da n&amp;uuml;fus sayımlarına değinilmiş, Y&amp;ouml;r&amp;uuml;klerin mecburi iskanları detaylı olarak anlatılmıştır.&amp;nbsp;&lt;/p&gt;

&lt;p&gt;Yazar, konar g&amp;ouml;&amp;ccedil;er b&amp;uuml;t&amp;uuml;n aşiretlerin yerleşik hayata ge&amp;ccedil;irilmesi y&amp;ouml;n&amp;uuml;ndeki ferman uyarınca Balıkesir abahanesine bağlı olan otuz altı adet cemaat ve aşiretin isk&amp;acirc;nının da kararlaştırıldığı, Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivi&amp;rsquo;nde 1237 numara ile kayıtlı olan n&amp;uuml;fus defterinin il&amp;ccedil;emiz ile ilgili olan kısımlarını &amp;ccedil;evirmiş, k&amp;ouml;y k&amp;ouml;y ve Y&amp;ouml;r&amp;uuml;k boylarına g&amp;ouml;re, isk&amp;acirc;n yerleri, yaylaları, yaylaların isk&amp;acirc;n yerlerine mesafeleri, hane sayıları, eşk&amp;acirc;l ve isimleriyle birlikte ayrımlarını ve değerlendirmelerini yapmıştır.&amp;nbsp;&lt;/p&gt;

&lt;p&gt;Deftere İvrindi Kazası olarak kayıtlı 70&amp;rsquo;ten fazla yerleşim yerinde 683 hanede 1614 erkek n&amp;uuml;fus kayıtlıdır. 3000-3500 kişilik bir n&amp;uuml;fusa karşılık geldiği tahmin edilmektedir. N&amp;uuml;fusa g&amp;ouml;re en kalabalık yerler Akgedik, Dere&amp;ccedil;ayır, Kocakışla, Kutlud&amp;uuml;ğ&amp;uuml;n, Gebe&amp;ccedil;ınar ve Ak&amp;ccedil;al&amp;rsquo;dır. &amp;Ccedil;ukurtarla, Doğular, D&amp;ouml;şeme, Gebe&amp;ccedil;ınar, Kına, Kurtluca, Mağaza&amp;ccedil;ukuru, Minnetler, Yavuderesi&amp;rsquo;nde bir, Akg&amp;ouml;lalanı, &amp;Ccedil;avlu, &amp;Ccedil;iftlik Deresi, Derelidağ, Erdel, G&amp;ouml;lgediği, Ilıcakpınar, Sarıpınar&amp;rsquo;da iki; Akgedik, &amp;Ccedil;ukur&amp;ccedil;ayır, Fındıklıpınar, Haydarderesi-Sarıpınar, Kışlakderesi, Kutlud&amp;uuml;ğ&amp;uuml;n&amp;rsquo;de &amp;uuml;&amp;ccedil;; Ak&amp;ccedil;al, Dedetepesi, Dere&amp;ccedil;ayır, Eskibağlık, Kocakışla, K&amp;ouml;yyeri&amp;rsquo;nde d&amp;ouml;rt, &amp;Ouml;renalanı&amp;rsquo;nda beş, Akpınar&amp;rsquo;da altı Y&amp;ouml;r&amp;uuml;k boyu bir arada yaşamaktadır. Kayıt altına alınan yerleşimlerin b&amp;uuml;y&amp;uuml;k bir kısmı halen il&amp;ccedil;emize bağlı kırsal mahalle olarak varlığını devam ettirmektedir. Bu yerleşimlerden tamamı şu anda İvrindi sınırları i&amp;ccedil;erisinde bulunmamakta, birka&amp;ccedil;ı Balıkesir Merkez il&amp;ccedil;e stat&amp;uuml;s&amp;uuml;nde olan Altıeyl&amp;uuml;l&amp;rsquo;e, bir kısmı da Savaştepe il&amp;ccedil;esine bağlıdır.&amp;nbsp;&lt;/p&gt;

&lt;p&gt;Kıldonlular 18, Karake&amp;ccedil;ililer 13, Kubaşlar 10, S&amp;ouml;ğ&amp;uuml;tl&amp;uuml; cemaati 9, Caferler 6, Ak&amp;ccedil;akoyunlular 5 farklı yerleşim b&amp;ouml;lgesinde bulunmaktadır. İl&amp;ccedil;emiz kapsamında deftere kayıtlı Y&amp;ouml;r&amp;uuml;k boylarından en fazla n&amp;uuml;fusa kayıtlı olanı Kıldonlu (Kılaz)&amp;rsquo;lar,&amp;nbsp; sonrasında Karake&amp;ccedil;ili, Ak&amp;ccedil;akoyunlu ve Kubaş cemaatleri gelmektedir.&amp;nbsp;&lt;/p&gt;

&lt;p&gt;Defterde fiziksel &amp;ouml;zellikler kaydedilirken kişilerin boyları (uzun, orta, kısa), kaşları (a&amp;ccedil;ık, &amp;ccedil;atık), g&amp;ouml;z rengi (kara, ela, mavi), sakalları (kara, kır, sarı, kumral, seyrek, m&amp;uuml;zellef), bıyıkları (ter, kara, sarı, kumral) şeklinde tanımlanmıştır. Yetişkin olduklarında değişecek olan bazı &amp;ouml;zellikler (&amp;Ouml;rneğin kaş, boy, sa&amp;ccedil;, sakal) yazılırken dikkatli davranılmış, &amp;ccedil;ocuklarda genellikle sadece g&amp;ouml;z rengi yazılmıştır. İl&amp;ccedil;emizdeki Y&amp;ouml;r&amp;uuml;k boylarında n&amp;uuml;fusun %92&amp;rsquo;si a&amp;ccedil;ık, %8&amp;rsquo;i &amp;ccedil;atık kaşlıdır. Y&amp;ouml;r&amp;uuml;kler genelde siyah (%53) ve ela (%40) g&amp;ouml;zl&amp;uuml;d&amp;uuml;r. Az miktarda mavi (%6) g&amp;ouml;zl&amp;uuml; erkek bulunmaktadır. Y&amp;ouml;r&amp;uuml;k boylarına g&amp;ouml;re bakıldığında; Karake&amp;ccedil;ili, Kıldonlu (Kılaz) ve Kubaşlarda genelde g&amp;ouml;z rengi siyah iken, Ak&amp;ccedil;akoyunlu (Y&amp;uuml;nc&amp;uuml;) ve Caferler, Zahitler cemaatlerinde erkeklerin b&amp;uuml;y&amp;uuml;k kısmı ela g&amp;ouml;zl&amp;uuml;d&amp;uuml;r.&amp;nbsp;&lt;/p&gt;

&lt;p&gt;İl&amp;ccedil;emizde Y&amp;ouml;r&amp;uuml;k boylarına g&amp;ouml;re erkek n&amp;uuml;fusa baktığımızda en kalabalık cemaatler sırasıyla Kıldonlular, Karake&amp;ccedil;ililer, Ak&amp;ccedil;akoyunlular, Kubaşlar&amp;rsquo;dır. Kıldonluların ve Ak&amp;ccedil;akoyunluların ortalama yaşı 23, Karake&amp;ccedil;ililerin ise 27&amp;rsquo;dir. Cemaatin en yaşlısı Karake&amp;ccedil;ililerde 100, Ak&amp;ccedil;akoyunlularda 95 iken Kıldonlularda 85, Kubaş Canbalı cemaatinde 70&amp;rsquo;tir.&lt;/p&gt;

&lt;p&gt;Bu kitaba konu olan, n&amp;uuml;fus defterleri ile adları ilk kez resm&amp;icirc; kayıtlara ge&amp;ccedil;miş olan atalarımızın, b&amp;uuml;y&amp;uuml;klerimizin; s&amp;ouml;z meclislerine konu olmuş, t&amp;uuml;rk&amp;uuml;lere girmiş ancak hen&amp;uuml;z tarih kitaplarına yazılmamış yaşadıkları da bu kitaba girmiştir.&lt;/p&gt;

&lt;p&gt;Y&amp;uuml;zlerce yıldır aldığı g&amp;ouml;&amp;ccedil;lerin de etkisi ile k&amp;uuml;lt&amp;uuml;rel zenginliği artarak bug&amp;uuml;nlere kadar gelen il&amp;ccedil;emiz halkının ge&amp;ccedil;mişi ile ilgili bağlar kurabilmesi i&amp;ccedil;in y&amp;uuml;r&amp;uuml;tt&amp;uuml;ğ&amp;uuml;m&amp;uuml;z &amp;ccedil;alışmaların bir &amp;uuml;r&amp;uuml;n&amp;uuml; olan, elinizde bulunan bu kitap, kurtuluşunun 100. yılında il&amp;ccedil;emizin ge&amp;ccedil;mişine ışık tutacak, il&amp;ccedil;emiz i&amp;ccedil;in kaydadeğer &amp;ouml;nemli bir &amp;ccedil;alışmadır.&amp;nbsp;&lt;/p&gt;

&lt;p&gt;Bin yıllık T&amp;uuml;rk yurdu olan il&amp;ccedil;emizde son 200 yılda yerleşik hayata ge&amp;ccedil;en Y&amp;ouml;r&amp;uuml;klerin resmi kayıtlarda ulaşabildikleri soy ağa&amp;ccedil;ları bu eserle beraber y&amp;uuml;z yıl daha geriye taşınmıştır.&amp;nbsp;&lt;/p&gt;</description>
  </descriptions>
</resource>