Kitap Açık Erişim
Arapçada Zaman Kalıpları: Kullanım Alanları ve Türkçedeki Zamanlarla Karşılaştırılması
Şimşek, Mehmet Ali
JSON-LD (schema.org)
{
"@context": "https://schema.org/",
"@id": 228052,
"@type": "Book",
"contributor": [
{
"@id": "https://orcid.org/0000-0003-0534-186X",
"@type": "Person",
"affiliation": "Ankara Hac\u0131 Bayram Veli \u00dcniversitesi",
"name": "Arkan, Zeynep"
}
],
"creator": [
{
"@id": "https://orcid.org/0000-0002-6085-7036",
"@type": "Person",
"affiliation": "Sivas Cumhuriyet \u00dcniversitesi",
"name": "\u015eim\u015fek, Mehmet Ali"
}
],
"datePublished": "2021-06-25",
"description": "<p>Zaman, eylemle iç içe olan bir olgudur. Çünkü eylemlerin bir zaman içinde gerçekle\u015fmesi gerekir. Bütün dillerde temel olan üç zaman vard\u0131r. Bunlar: Geçmi\u015f zaman, \u015fimdiki zaman ve gelecek zamand\u0131r.</p>\n\n<p>Eylemin gerçekle\u015fti\u011fi zaman, Arapçada fiil ile ifade edilir, zira fiiller, eylemin gerçekle\u015fti\u011fi zaman\u0131 ifade etmek için vard\u0131r. Arapçada fiil; mazi, muzari ve muzari fiilin bir versiyonu olarak kabul edilen emir fiili olarak üçe ayr\u0131l\u0131r. Bu üç kal\u0131p Arapçada zaman sisteminin temelini olu\u015fturur.</p>\n\n<p>Mazi fiil geçmi\u015f zaman\u0131, muzari fiil \u015fimdiki ve gelecek zaman\u0131, emir fiili ise gelecek zaman\u0131 ifade eder. Fiillerin ifade etti\u011fi bu zamanlar, fiillerin hiç bir karine olmaks\u0131z\u0131n kendi içinde sa\u011flad\u0131klar\u0131 sarfî zamand\u0131r.</p>\n\n<p>Zaman, fiil d\u0131\u015f\u0131nda baz\u0131 kal\u0131plarla da ifade edilebilir. Bunlar: ism-i fail, ism-i meful, isim fiili ve mastard\u0131r. Bu kal\u0131plar\u0131n zaman ifadesi cümle içinde kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda ortaya ç\u0131kar. Bu ise nahvî zamand\u0131r. Nahvî zaman cümleyi bir bütün olarak ele almakla anla\u015f\u0131l\u0131r. Çünkü burada zaman\u0131 belirleyen faktör, zaman kal\u0131b\u0131ndan çok cümlenin ak\u0131\u015f\u0131 ve cümle içindeki karinelerdir. Bu aç\u0131dan yani nahvî zaman aç\u0131s\u0131ndan bak\u0131nca mazi fiil \u015fimdiki ve gelecek zamana delalet edebilir. Ayn\u0131 \u015fekilde muzari fiil geçmi\u015f zaman\u0131 da ifade edebilir. Fiillerin ve fiil d\u0131\u015f\u0131ndaki kal\u0131plar\u0131n -ki bunlar fiil gibi hüküm görürler- ifade ettikleri zamanlar, cümle içindeki -ister lafzî ister hâlî olsun- karinelerin bilinmesiyle anla\u015f\u0131l\u0131r.</p>\n\n<p>Cümle içinde meydana gelen bu zaman de\u011fi\u015fikliklerini özellikle edatlar sa\u011flar. Örne\u011fin: \u0644\u064e\u0640\u0645\u0652 ve \u0644\u064e\u0645\u064e\u0651\u0627 ile kullan\u0131lan muzari fiil geçmi\u015f zamana, \u015fart edat\u0131 \u0625\u0650\u0646\u0652 ile kullan\u0131lan mazi fiil gelecek zamana delalet eder. Muzari fiil; \u0644\u064e\u0640\u0645\u0652 ve \u0644\u064e\u0645\u064e\u0651\u0627 d\u0131\u015f\u0131nda meczum ya da mansup olarak gelince gelecek zaman, merfu olarak gelince de geçmi\u015f zaman ifade edebilir.</p>\n\n<p>Dolay\u0131s\u0131yla, Arapça bir cümlede zaman\u0131n anla\u015f\u0131labilmesi ço\u011funlukla edatlar\u0131n bilinmesine ba\u011fl\u0131d\u0131r. Edatlar -ki bunlar lafzî karinelerdir- d\u0131\u015f\u0131nda zaman ifadesini belirleyen di\u011fer bir karine de sözün söylenme ân\u0131ndaki durumdur. Hâlî karine olarak adland\u0131rd\u0131\u011f\u0131m\u0131z bu karine, fiil ve fiilimsilerin (fiil manas\u0131nda kullan\u0131labilen isimlerin) ifade etti\u011fi zaman\u0131n belirlenmesinde büyük rol oynar.</p>\n\n<p>\u0130ki bölümden olu\u015fan “Arapçada Zaman Kal\u0131plar\u0131, Kullan\u0131m Alanlar\u0131 ve Türkçedeki Zamanlarla Kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131r\u0131lmas\u0131” adl\u0131 çal\u0131\u015fmam\u0131z\u0131n birinci bölümünde bu sarfî ve nahvî zaman ifadelerinin ortaya ç\u0131kt\u0131\u011f\u0131 yerler, kullan\u0131m alanlar\u0131 ile birlikte incelenmi\u015ftir.</p>\n\n<p>\u0130kinci bölümde ise Türkçe zaman kal\u0131plar\u0131n\u0131n Arapça kar\u015f\u0131l\u0131klar\u0131 verilmi\u015f ve kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131r\u0131lmas\u0131 yap\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Böylece zaman ifadelerinin Arapça ve Türkçe aç\u0131s\u0131ndan ö\u011frenim ve ö\u011fretiminin kolayla\u015ft\u0131r\u0131lmas\u0131 amaçlanm\u0131\u015ft\u0131r.</p>",
"identifier": 228052,
"inLanguage": {
"@type": "Language",
"alternateName": "tur",
"name": "Turkish"
},
"keywords": [
"Arap Dili ve Belagati",
"Arap\u00e7a Fiiller",
"Fiilimsiler",
"Zaman \u0130fadesi",
"T\u00fcrk\u00e7e Kipler"
],
"license": "https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/",
"name": "Arap\u00e7ada Zaman Kal\u0131plar\u0131: Kullan\u0131m Alanlar\u0131 ve T\u00fcrk\u00e7edeki Zamanlarla Kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131r\u0131lmas\u0131",
"url": "https://aperta.ulakbim.gov.tr/record/228052"
}
40
47
görüntülenme
indirilme
| Tüm sürümler | Bu sürüm | |
|---|---|---|
| Görüntülenme | 40 | 40 |
| İndirme | 47 | 47 |
| Veri hacmi | 144.5 MB | 144.5 MB |
| Tekil görüntülenme | 38 | 38 |
| Tekil indirme | 37 | 37 |