Dergi makalesi Açık Erişim

Acinetobacter baumannii İzolatlarında Fenilalanin-arjinin-beta-naftilamidin Siprofloksasinin Minimal İnhibitör Konsantrasyon Değerleri ve Dışa Atım Pompası Genlerinin Ekspresyonu Üzerine Etkisi

2021    Kaynak Onurdağ Fatma; Kayiş Uğur; Ökten Suzan

Son yıllarda, dirençli bakteri enfeksiyonlarının tedavisi için en gerçekçi yaklaşımın yeni antimikrobiyal bileşiklerin sentezlenmesinden ziyade, direncin inhibe edilmesine yönelik araştırmalar olduğu düşünülmektedir. Çalışmamızda, Acinetobacter baumannii klinik izolatlarında, i) fenilalanin-arjinin-betanaftilamid (PAβN)’in, siprofloksasin (CIP)’in minimum inhibitör konsantrasyonu (MİK) üzerine etkisinin saptanması, ii) CIP direncini ortadan kaldıran CIP+PAβN konsantrasyonunun hesaplanması, iii) bu konsantrasyonlarda gerçekleşen inhibisyonun PAβN’in çoklu ilaç dışa atım pompası (DAP) sistemi genlerinin ekspresyonu üzerine etkisinden kaynaklandığının gösterilmesi amaçlanmıştır. Trakya Üniversitesi Hastanesinden temin edilerek CIP’e dirençli olduğu tespit edilen A.baumannii izolatları (n= 67)’nda CIP duyarlılığı PAβN varlığında yeniden araştırılmıştır. CIP’in MİK değerinde dört kat ve daha fazla azalma tespit edilen izolatlar dama tahtası testi ve kantitatif gerçek zamanlı revers transkriptaz polimeraz zincir reaksiyonu (qrRT-PCR) ile incelenmiştir. Dama tahtası sonuçlarına göre, CIP direncini ortadan kaldıran PAβN konsantrasyonları ile fraksiyonel inhibisyon konsantrasyonu (FİK) indeksleri hesaplanmıştır. CIP+PAβN kombinasyonunda, inhibisyonun gerçekleştiği  konsantrasyonların DAP sistemi genlerinin (adeA, adeB, adeR, adeS, adeF, adeG, adeH, adeL) ekspresyon seviyeleri üzerine etkisi qrRT-PCR ile araştırılmıştır. Dama tahtası testi sonucunda, 11 izolatta PAβN ve CIP arasında sinerjik etki tespit edilirken diğer izolatlarda aditif etki gözlenmiştir. Siprofloksasine dirençli bazı izolatlarda, CIP + PAβN kombinasyonunun izolatın direncini inhibe ettiği ve CIP’e duyarlılığın arttığı gösterilmiştir. 25mg/L ve 100mg/L PAβN varlığında CIP’e dirençli 67 izolatın sırasıyla, 22 (%32.83)’si ve 27 (%40.3)’si CIP’e duyarlı hale gelmiştir. Ayrıca yedi izolatta CIP MİK değerini 1 μg/ml konsantrasyona indiren yani CIP direncini ortadan kaldıran PAβN konsantrasyonu 12.5 μg/ml olarak saptanmış olup, bir izolatta ise CIP MİK değerinin 25 μg/ml PAβN varlığında 0.5 μg/ml’ye, 1.5625 μg/ml PAβN varlığında ise 1 μg/ml’ye düştüğü belirlenmiştir. Tasarlanan PCR yönteminde adeA, adeB, adeC, adeF, adeG, adeH, adeL, adeR ve adeS genlerinin ekspresyon seviyeleri değerlendirildiğinde CIP içeren besiyerlerine PAβN eklenmesi ile çoklu ilaç DAP sistemi genlerinin ekspresyonunun da azaldığı gösterilmiştir (p< 0.05). Çalışmamızda elde edilen sonuçlarla amaca ulaşılmıştır. Bu sonuçlar, direncin inhibe edilmesine yönelik araştırmaların önemini vurgulamaktadır. İnhibitör maddelerle antibiyotiklerin kombine kullanımı alternatif bir tedavi yöntemi olarak düşünülmelidir. Böylece var olan antibiyotiklerin tekrar tedaviye dahil edilebilmesi, zaman ve maliyet açısından da tasarruf sağlanabilmesi olası olacaktır. Bu bulguların, aşırı ifade seviyelerinin gösterildiği izolatlarda regülatör gen bölgelerindeki mutasyonlar da araştırılarak yeni inhibitör adayı bileşiklerin etki mekanizmasının aydınlatılması ve DAP genlerinin ekspresyonu ile ilişkilendirilmesi konusunda yapılacak olan ileri çalışmalarda da kullanılması mümkün olabilecektir.