4 Ekim 2023 Dergi makalesi Açık Erişim

Turan, Haldun; Alpaydın, Zeki

Citation Style Language JSON

{
  "URL": "https://aperta.ulakbim.gov.tr/record/263103", 
  "abstract": "<p>Kaza, insan ya\u015fam\u0131n\u0131n her alan\u0131nda, evde, seyahat ederken, oyun oynarken ve i\u015f yerinde yaralanmalara yol a&ccedil;abilen, ani ve &ouml;ng&ouml;r&uuml;lemeyen bir olay olarak tan\u0131mlanabilir. Kazan\u0131n ma\u011fdurlar\u0131, kazaya neden olan faaliyete do\u011frudan dahil olmam\u0131\u015f olabilirler; i\u015f&ccedil;iler, &ccedil;evredekiler veya civarda ya\u015fayanlar olabilirler. Bir&ccedil;ok &uuml;lke i\u015f yerinde, seyahat ederken veya evde meydana gelen kazalara ili\u015fkin veri toplamaktad\u0131r. Yaralanmayla sonu&ccedil;lanmayan belirli t&uuml;rdeki kazalar\u0131n (&ouml;rne\u011fin, kazan patlamas\u0131 veya vin&ccedil; ar\u0131zas\u0131) veya belirli bir ciddiyette yaralanmaya neden olan kazalar\u0131n rapor edilmesi genellikle zorunludur. Yaralanmalara neden oldu\u011fu bildirilen kazalar\u0131n say\u0131s\u0131, bir s\u0131kl\u0131k oran\u0131 (&ouml;rne\u011fin, 100.000 i\u015f&ccedil;i veya vardiya ba\u015f\u0131na rapor edilen kaza say\u0131s\u0131) olu\u015fturmak i&ccedil;in genellikle belirli bir faaliyette yer alan i\u015f&ccedil;i say\u0131s\u0131yla kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131r\u0131labilir, b&ouml;ylece tehlikeli mesleklerin daha fazla tan\u0131mlanmas\u0131na olanak sa\u011flan\u0131r. Farkl\u0131 &uuml;lkelerdeki kaza istatistiklerinin derlenmesindeki farkl\u0131l\u0131klar nedeniyle, uluslararas\u0131 kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131rmalar &ccedil;o\u011fu zaman ge&ccedil;erli de\u011fildir Bir kazan\u0131n tek bir nedenden dolay\u0131 meydana gelmesi &ccedil;ok nadirdir. Bir kaza olu\u015fumu incelendi\u011finde &ccedil;o\u011fu zaman ayn\u0131 anda ortaya &ccedil;\u0131kmas\u0131 gereken fakt&ouml;rlerin bir araya geldi\u011fi g&ouml;r&uuml;n&uuml;r. Potansiyel olarak tehlikeli bir durum, birisi onunla temas edene kadar kazayla sonu&ccedil;lanmaz ve yan\u0131c\u0131 bir buhar bulutu, bir ate\u015fleme arac\u0131 mevcut olana kadar patlamaz. &Ouml;zellikle kazalar i\u015f sisteminde tan\u0131mlanabilen, ortadan kald\u0131r\u0131labilen tehlikelerden, e\u011fitim, talimat ve izlemedeki eksikliklerden veya insan fakt&ouml;rlerinin birle\u015fik etkisinden kaynaklan\u0131r. Ancak \u015funu da kabul etmek gerekir ki; &Ccedil;al\u0131\u015fanlar hata yapabilir, beceriksiz olabilir, odaklanamayabilir, kas\u0131tl\u0131 olarak risk alabilir ve bunun sonucunda insan i\u015f stresi ile kaza yapabilir. Tehlikeli bir durum, insan fakt&ouml;rleriyle birle\u015fti\u011finde bile, ba\u015fl\u0131 ba\u015f\u0131na bir kaza nedeni de\u011fildir. Ancak ba\u015fka bir zay\u0131flat\u0131c\u0131 durumun belirtisi veya de\u011ferlendirilmesi gereken bir dizi ba\u015fka hatan\u0131n da g&ouml;stergesidir. Herhangi bir kaza, yaln\u0131zca kazazedenin ma\u011fduriyetinin tazmin edilmesi amac\u0131yla resmi bir bildirime yol a&ccedil;mamal\u0131, ayn\u0131 zamanda kazay\u0131 &ouml;nleme ama&ccedil;l\u0131 bir rapor veya soru\u015fturma da yap\u0131lmal\u0131d\u0131r. Bu perspektiften bak\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda, kaza analizinin temel amac\u0131, yaralanmaya yol a&ccedil;an ar\u0131zalar\u0131n alt\u0131nda yatan dizinin ve daha genel olarak, ister kaza ister yak\u0131n kaza olsun, istenmeyen olay\u0131n t&uuml;m &ouml;nc&uuml;llerinin kayna\u011f\u0131n\u0131 ara\u015ft\u0131rmakt\u0131r. Dolay\u0131s\u0131yla bir olay\u0131n analizi, beklenmeyen olay\u0131n ger&ccedil;ekle\u015fmesinden sonra yap\u0131ld\u0131\u011f\u0131 ve olaydan olay\u0131n kayna\u011f\u0131na ad\u0131m ad\u0131m d&ouml;n&uuml;\u015f&uuml; i&ccedil;erdi\u011fi i&ccedil;in &lsquo;&lsquo;ters ku\u015fak&lsquo;&lsquo; yakla\u015f\u0131m\u0131d\u0131r.</p>", 
  "author": [
    {
      "family": "Turan", 
      "given": " Haldun"
    }, 
    {
      "family": "Alpayd\u0131n", 
      "given": "  Zeki"
    }
  ], 
  "id": "263103", 
  "issued": {
    "date-parts": [
      [
        2023, 
        10, 
        4
      ]
    ]
  }, 
  "title": "\u0130\u015e KAZALARININ SEBEPLER\u0130N\u0130N BEL\u0130RLENMES\u0130 ANAL\u0130Z ED\u0130LMES\u0130 VE SONU\u00c7LARININ \u0130\u015e SA\u011eLI\u011eI VE G\u00dcVENL\u0130\u011e\u0130 Y\u00d6N\u00dcNDEN DE\u011eERLEND\u0130RMES\u0130", 
  "type": "article-journal"
}