Konferans bildirisi Açık Erişim

GEVŞEK ZEMİNDE GÖMÜLÜ SİLİNDİRİK DENİZ YAPILARI ETRAFINDA DALGA KAYNAKLI SIVILAŞMANIN MODELLENMESİ

2023    Yılmaz, S. Utku; Kırca, V. Ş. Özgür; Sumer, B. Mutlu

Enerji sektöründe kullanılan deniz tabanına gömülü boru hatları veya enerji nakil kabloları gibi altyapıların tasarımında, kıyı, deniz ve geoteknik mühendisliği açısından bazı karmaşık problemlerle karşılaşılmaktadır. Bu sorunlardan biri olan deniz tabanı sıvılaşması, gevşek ve ince taneli zeminlerin deprem, patlama, şok ve dalga gibi tekrarlı yükler altında zeminde biriken boşluk suyu basıncının zemindeki efektif gerilmeleri aşmasıyla oluşmakta ve sonuç olarak zeminin stabilitesinin bozulmasına neden olmaktadır. Özellikle, dalga kaynaklı deniz tabanı sıvılaşması, bu tür altyapılar için çok kritiktir. Bu çalışmada daha önce OpenFOAM platformunda geliştirilmiş bir sayısal modelden yararlanılarak uzamsal olarak üniform olmayan zemin durumu için söz konusu yapılar etrafında sıvılaşma davranışı modellenmiştir. Çalışmada, deniz tabanına açılan bir hendek içine yerleştirilen bir silindirik altyapının etrafına, doğal zeminin gevşek bir geri dolgu olarak yerleştirildiği durum ele alınmaktadır. Uygulamada sıklıkla karşılaşıldığı üzere, geri dolgunun doğal zemin ile yapılması neticesinde tasarruf sağlansa da, geri dolgu gevşek biçimde yerleştirildiği için sıvılaşma riski artmaktadır. Bu çalışma kapsamında halihazırda tek tabakalı zeminin sıvılaşma davranışını benzeştiren sayısal model, çok tabakalı (uzamsal olarak üniform olmayan) zeminler için de uygulanabilir hale getirilmiştir. Elde edilen sonuçlar, beklendiği üzere, geri dolgu içine gömülü yapılarda sıvılaşma riskinin oldukça arttığını göstermektedir.