Kitap Açık Erişim
İbadet Erteleme: Dinî Tutum ve Erteleme İlişkisi
Abanoz, Sema
Citation Style Language JSON
{
"DOI": "10.55709/okuokutyayinlari.74",
"ISBN": "978-625-95679-3-8",
"abstract": "<p>Bu çal\u0131\u015fman\u0131n amaçlar\u0131ndan biri, yeti\u015fkinler için Türkiye’nin dinî kültürel yap\u0131s\u0131na uygun bir ibadet erteleme ölçe\u011fi geli\u015ftirmektir. \u0130badet erteleme, dinî tutum ve genel ertelemenin hem birbirleriyle hem de çe\u015fitli demografik de\u011fi\u015fkenlerle ili\u015fkisinin incelenmesi de ara\u015ft\u0131rman\u0131n ikinci amac\u0131n\u0131 olu\u015fturmaktad\u0131r. \u0130badet erteleme davran\u0131\u015f\u0131 konusunda geli\u015ftirilen ölçe\u011fin, din psikolojisinin önemli konular\u0131ndan olan dinî davran\u0131\u015flar\u0131n incelenmesine önemli bir katk\u0131 sa\u011flayaca\u011f\u0131 öngörülmektedir. Ayr\u0131ca bu ölçek kullan\u0131larak bireylerin ibadet ertelemeleri ile farkl\u0131 birçok tutum ve davran\u0131\u015f\u0131n incelenmesi de mümkün olacakt\u0131r. Çal\u0131\u015fmada tarama modelleri aras\u0131nda yer alan ili\u015fkisel tarama yöntemi kullan\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Ölçek geli\u015ftirme a\u015famas\u0131nda öncelikle konuyla ilgili literatür taranm\u0131\u015f ve 15 ki\u015fiyle derinlemesine mülakat yap\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Elde edilen bu verilerle bir kavram havuzu olu\u015fturulmu\u015f; kavram havuzundan yararlan\u0131larak 49 maddelik taslak ölçek geli\u015ftirilmi\u015ftir. Taslak ölçe\u011fin kapsam geçerlili\u011fini; yaz\u0131m ve ölçme aç\u0131s\u0131ndan uygunlu\u011funu de\u011ferlendirmeleri için çe\u015fitli uzmanlar\u0131n görü\u015flerine ba\u015fvurulmu\u015ftur. Uzman görü\u015fleri çerçevesinde; 19 madde ölçekten ç\u0131kar\u0131lm\u0131\u015f, 4 madde ölçe\u011fe eklenmi\u015f, ölçme de\u011ferlendirme, imla ve dilbilgisi aç\u0131s\u0131ndan baz\u0131 maddeler revize edilmi\u015ftir. Bu i\u015flemler sonucunda 34 maddeye dü\u015fen ölçek, evreni yans\u0131tacak küçük bir örneklem grubuna anla\u015f\u0131labilirlik ve doldurma süresinin tespiti amac\u0131yla uygulanm\u0131\u015ft\u0131r. Ölçe\u011fin örneklem grubuna uygulanmas\u0131ndan önce K\u0131r\u0131kkale Üniversitesi Sosyal ve Be\u015feri Bilimler Ara\u015ft\u0131rmalar\u0131 Etik Kuruluna ba\u015fvurularak onay al\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r. \u0130lk uygulama 24.04.2023 ile 11.05.2023 aras\u0131nda gerçekle\u015ftirilmi\u015f ve ölçe\u011fi farkl\u0131 demografik özelliklere sahip 400 ki\u015finin uygun \u015fekilde doldurdu\u011fu tespit edilmi\u015ftir. Elde edilen veriler üzerinde Jamovi program\u0131 ile analiz edilmi\u015ftir. Ay\u0131rt edicilik de\u011feri 0,40 olarak belirlenmi\u015ftir. Analizler sonucunda istenen ay\u0131rt edicili\u011fe sahip olmayan, birden fazla faktöre yak\u0131n oranda yük veren veya bir faktörün alt\u0131nda tek kalan maddeler ç\u0131kar\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Böylece 2 faktörlü 14 maddeden olu\u015fan bir ölçek elde edilmi\u015ftir. Bu iki faktörün, toplam varyans\u0131n %52,6’s\u0131n\u0131 aç\u0131klad\u0131\u011f\u0131 ortaya ç\u0131km\u0131\u015ft\u0131r. Daha sonra ölçek; do\u011frulay\u0131c\u0131 faktör analizi için ayn\u0131 evrenden al\u0131nan farkl\u0131 bir örnekleme tekrar uygulanm\u0131\u015ft\u0131r. Bu uygulamada geçerli kabul edilen 399 ölçek üzerinden yap\u0131lan analizlerde verilerin do\u011frulay\u0131c\u0131 faktör analizi için uygun oldu\u011fu görülmü\u015ftür. Do\u011frulay\u0131c\u0131 faktör analizinden elde edilen sonuçlar, aç\u0131mlay\u0131c\u0131 faktör analizinin bulgular\u0131n\u0131 desteklemi\u015ftir. Do\u011frulay\u0131c\u0131 faktör analizinden sonra gerçekle\u015ftirilen güvenirlik analizinde ölçe\u011fin Cronbach’s alfa de\u011ferinin 0,902 oldu\u011fu görülmü\u015ftür. Sonuç olarak mazeret bulma (8 madde) ve umursamama (6 madde) ad\u0131 verilen iki boyuta sahip, geçerli, güvenilir ve kuramsal temeli güçlü bir ibadet erteleme ölçe\u011fi elde edilmi\u015ftir. Ölçek geli\u015ftirme tamamland\u0131ktan sonra ibadet erteleme ile dinî tutum ve genel erteleme ili\u015fkisine bak\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Bu amaçla, elde edilen veriler SPSS 23,0 paket program\u0131yla incelenmi\u015f ve ara\u015ft\u0131rmac\u0131 taraf\u0131ndan yorumlanm\u0131\u015ft\u0131r. Yap\u0131lan analiz sonuçlar\u0131na göre ibadet erteleme ile genel erteleme aras\u0131nda pozitif, dinî tutum aras\u0131nda negatif bir ili\u015fki bulunmu\u015ftur. Genel ertelemede bekârlar\u0131n evlilerden, 18-24 ya\u015f aras\u0131ndakilerin di\u011fer ya\u015f aral\u0131\u011f\u0131ndakilerden, kamu çal\u0131\u015fanlar\u0131n\u0131n ö\u011frencilerden daha yüksek ortalamalara sahip oldu\u011fu ortaya ç\u0131km\u0131\u015ft\u0131r. Alt boyutlar aç\u0131s\u0131ndan; dinî tutumun bili\u015f alt boyutunda kad\u0131nlar\u0131n erkeklerden, genel ertelemenin zaman\u0131 etkin kullanma alt boyutunda kad\u0131nlar\u0131n erkeklerden, ibadet ertelemenin umursamama alt boyutunda büyük\u015fehirde ya\u015fayanlar\u0131n ilçe ve köyde ya\u015fayanlardan daha yüksek ortalamaya sahip oldu\u011fu tespit edilmi\u015ftir.</p>",
"author": [
{
"family": "Abanoz",
"given": " Sema"
}
],
"container_title": "\u0130badet Erteleme: Din\u00ee Tutum ve Erteleme \u0130li\u015fkisi",
"id": "285990",
"issued": {
"date-parts": [
[
2025,
6,
5
]
]
},
"page": "86",
"publisher": "Oku Okut Yay\u0131nlar\u0131",
"publisher_place": "Ankara, T\u00fcrkiye",
"title": "\u0130badet Erteleme: Din\u00ee Tutum ve Erteleme \u0130li\u015fkisi",
"type": "book"
}
0
0
görüntülenme
indirilme
| Görüntülenme | 0 |
| İndirme | 0 |
| Veri hacmi | 0 Bytes |
| Tekil görüntülenme | 0 |
| Tekil indirme | 0 |